Türkiye sonları içerisinde 410 kilometrelik uzunluğa sahip Kuzeydoğu Anadolu’nun en büyük ırmaklarından olan Çoruh Irmağı üzerinde 26 Şubat 2013 tarihinde devrin Başbakanı, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından telekonferans irtibatı ile temeli atılan Artvin’deki Yusufeli Barajı ve HES Projesi inşaatı sürüyor. 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise Çin’deki 292 ve Gürcistan’daki 272 metre yüksekliğindeki barajlardan sonra çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3’üncü en yüksek barajı olacak olan Yusufeli Barajı, ilçe merkezi ile 4 köyü su altında bırakacak. Yaklaşık 5 bin konut, 270 iş yeri ile 9 bin 430 dönüm tarım toprağı sulara gömülecek.
7’NCİ DEFA TAŞINMAYA HAZIRLANIYOR
150 yıllık tarihinde 6 sefer yerleşim yeri değiştirilen ve 7’nci defa taşınmaya hazırlanan Yusufeli, Yansıtıcılar Mevkii’nde 150 hektarlık alanda 3 bölgede tekrar inşa ediliyor. Yeni yerleşim alanına bin 638 konut yapılacak, bin 600 yetişmiş ağaç, 16 bin çalı tipi peyzaj bitkisi dikilecek. Bölgede, 100 dönümlük alan ziraî alan olacak. Yeni yerleşim yeri inşaatlarının sürdüğü ilçede 2’nci bölgede ise kaymakamlık, kamu binaları ve merkez cami imali sürüyor. Bu bölgede toplam 238 iş yeri inşa edilecek. 1950 yılında son yerleşim yerinde heyetin Yusufeli ilçe merkezi, inşaatların tamamlanmasının akabinde gelecek yıldan itibaren bu bölgeye taşınmaya başlayacak.
İLÇEYE ZİYARETÇİ AKINI
Yeni yerleşim yerinde altyapı çalışmalarında sona gelinirken, sular altında kalacak Yusufeli ilçesi ise şu günlerde en hareketli günlerini yaşıyor. İlçe, yerli ve yabancı turistlerin akınına uğruyor. İlçeyi su altında kalmadan evvel son defa görmek isteyen ziyaretçiler, proje çalışmaları ve taşınma süreci süren Yusufeli’ni cep telefonu kamerasıyla görüntüleyip, hatıra fotoğrafı çektiriyor. Turizm acenteleri de cins kapsamında düzenlenen programlara Yusufeli’ni de dahil edip, ilçeyi gezdiriyor. Ziyaretçiler, çektikleri fotoğrafları, toplumsal medya hesaplarından paylaşıyor.
‘SON KERE GÖRMEYE GELDİK’
Kocaeli’den çeşitle ilçeyi ziyarete gelen Edanur Kalyoncu, sular altına kalacak ilçeyi son defa görme fırsatı bulduklarını söyleyerek, “Kocaeli’den buraya Artvin’in bilmediğimiz, görmediğimiz bütün hoşluklarını görmeye geldik. Tabi Yusufeli de bunların içinde. Zira 2 yıl sonra bu hoşluğun, buradaki anıların yok olacağını, sular altında kalacağını öğrendik, burayı görmeye geldik” dedi.
‘KARADENİZ MUHTEŞEM’
Kafilede yer alan Ebru Alım ise Karadeniz coğrafyasına hayran kaldıklarını, lakin ilçenin sular altına kalmasının yörede pek çok anıları olan insanları duygulandırdığı müşahedesinde bulunduklarını anlattı. Alım, “Gezip görmek hedefiyle geldik. Karadeniz’i çok merak ediyorduk, onun için geldik. Karadeniz mükemmel bir yer. Yusufeli de sulara gömülecek, tabi üzücü bir durum. Son kere de olsa buraları görme fırsatımız oldu” diye konuştu.
Baba ocağı ilçeyi ziyarete gelen Uğur Şengel de, “Ata topraklarım olan Yusufeli’nin çok kısa vakitte sular altında kalacağını duyduk. Hem cet toprağımız olan öbür ilçeleri gezmek, hem de Yusufeli’nin son halini görmek hedefi ile İzmit’ten geldik. İnşallah bundan sonra öbür ilçelerin başına bu türlü olaylar gelmez. Hem cet topraklarımız, hem de tarihi kültürel yapılarımız korunmuş olur” sözlerini kullandı.
‘YUSUFELİ’Nİ ÖZLEYECEĞİZ’
Merak eden insanların ilçeye akın ettiğini kaydeden turizmci İlker Kalyoncu ise, “İlçe sular içerisinde kalacak, az vakit kaldı tahminen de. Son haliyle insanlarımızın görmesi için buraya gelip son haliyle Yusufeli’ni görmesini, tarihi fotoğraflarını almasını istiyoruz. İki sene sonra buraya geldiğinde sular altında kaldığını göreceklerini anlatıyoruz. Beşerler merak ediyor. Buraya insanların akın ettiğini gördük” dedi.
YUSUFELİ’NİN TAŞINMA SÜRECİ
Yusufeli bölgesi, Çoruh Irmağı havzasında yer alan batıda Bayburt, İspir, doğuda Oltu ve kuzeyde Artvin bölgeleri kültür etrafında yer almaktadır. 1892 yılına kadar 3 defa yerleşim yeri değişen Yusufeli’nin eski ismiyle Kiskim olan ilçe merkezi Öğdem’den Ersis’e taşındı. 29 Haziran 1926 tarihinde çıkarılan kanunla da yerleşim merkezi, tekrar Ersis’ten Öğdem’e nakledildi. 1 Haziran 1933 tarihinde Artvin vilayeti lağvedilerek, merkezi Rize olan Çoruh vilayeti kuruldu. Artvin’in kaza olması ile Yusufeli kazası ve köyleri tekrar Erzurum vilayetine bağlandı. Çoruh vilayetinin merkezi, 4 Ocak 1936 tarihinde çıkarılan kanunla Rize’den Artvin’e nakledildi. Birebir kanunla Yusufeli, Erzurum vilayetinden alınarak, tekrar Çoruh vilayetine bağlandı. 17 Şubat 1956 tarihinde Çoruh vilayetinin ismi Artvin olarak değiştirildi. 18 Şubat 1950 tarih ve 5531 numaralı kanunla Yusufeli ilçe merkezi, Öğdem’den bugünkü merkezi olan Ahalt’a nakledildi.
YUSUFELİ BARAJI VE HES
Artvin’de, 275 metre gövde yüksekliği ile Türkiye’nin en yüksek, dünyanın ise Çin’deki 292 ve Gürcistan’daki 272 metre yüksekliğindeki barajlardan sonra çift eğrilikli ince kemer baraj tipi kategorisinde 3’üncü en yüksek barajı olacak Yusufeli Barajında, 558 mega waat konseyi güce sahip santral ile 650 bin nüfuslu bir kentin elektrik gereksinimi karşılanabilecek. Türkiye’nin kendi öz kaynakları ile tamamı Türk mühendisler tarafından inşa edilen baraj projesinde, yaklaşık 3 bin kişi vardiyalı 24 saat mühletle çalışıyor. Gövde yüksekliği 100 katlı bir gökdelene eş kıymet olacak Yusufeli Barajı’nda, Artvin’den Edirne’ye 13 metre platform genişliğinde beton yol yahut 120 metre karelik 60 bin adet konutun inşa edilebileceği 4 milyon metreküp beton kullanılacak. Gelecek yılın yarısından itibaren su tutulmaya başlanacak, 2020 yılında ise elektrik üretimine geçilecek. 2 bin 130 milyon metreküp su depolanacak ve 2,5 milyar liraya mal olması planlanan proje ile günlük 3 milyon lira elektrik gücü geliri elde edilecek.