Makine ve beyaz eşya dallarının ana ihracat pazarı olan Avrupa Birliği’nde (AB) 2021’de yürürlüğe girecek “yeni eko tasarım” ve “yeni güç etiketi” regülasyonuna ahenk sürecinde oluşacak ek yatırım muhtaçlığı için bu dallara dayanak verilecek.
AA muhabirinin 11. Kalkınma Planı’ndan (2019-2023) derlediği bilgilere nazaran, makine ve elektrikli teçhizat dallarında, rekabetçi ve verimli yerli üretim altyapısı geliştirilerek, ülkenin global pazardaki rekabet gücünün artırılması ve bedel zincirinde daha üst pozisyona taşınması hedefleniyor.
Bu kapsamda, makine kesiminde piyasa nezareti ve kontrolü faaliyetlerinin aktifliği artırılacak. Türk Standardları Enstitüsünün test ve muayene altyapısı güçlendirilecek. Yatırım teşviklerinde, yerli makine alımını destekleyecek formda düzenlemeler yapılacak. Yatırım teşvik sistemi çerçevesinde, yerli makine tercih edilmesi halinde hibe yahut ek finansal dayanak sağlanacak. Ar-Ge dayanaklarına husus olan makine ve ekipmanın yerli olması teşvik edilecek.
Makine dalında kümelenme desteklenecek. Bu doğrultuda “Makine Kümelenme Programı” uygulamaya geçirilecek. Makine bölümü doğal küme yapılanması envanteri oluşturulacak.
Akredite laboratuvar kurulacak
Kamu alımları ve düzenlemeleri yoluyla yerli üretim geliştirilecek. Büyük ölçekli kamu ihalelerinde başta asansör ve iklimlendirme eserleri olmak üzere, yerli eser kullanma kuralı getirilecek. Kamu-özel iş birliği projelerinde, yerli makine kullanımı sağlanacak. Devlet Materyal Ofisinin tedarik ettiği makine ve teçhizat eserlerinde yerli eserlerin hissesi artırılacak.
Elektrikli makineler bölümünde, rekabet gücünün artırılması için gerekli Ar-Ge altyapısına yönelik yatırımlar gerçekleştirilecek ve dalda teknolojik dönüşüm desteklenecek. Transformatör ve elektrik motoru üretiminde kullanılan ve stratejik bir eser olan silisyumlu sacın Türkiye’de ileri teknolojiyle üretimi için Ar-Ge çalışmaları ve kümelenme faaliyetlerine takviye verilecek. Bu alanda yatırım modeline yönelik çalışmalar yapılacak. Akümülatör ve pil üretimi mevcut kapasitesi, yeni teknolojilere uygun olarak geliştirilecek. Kelam konusu teknolojilere ilişkin yazılım, donanım ve ham husus üzere alt bileşenlerin ilgili test ve karakterizasyon altyapılarının geliştirilmesi desteklenecek. Bu kapsamda, Ar-Ge çalışmaları sonucu ortaya çıkan prototipleri test etmek ve ticarileştirmek hedefiyle piyasaya sürülecek eserlerin ulusal ve memleketler arası pazarlarda kabul görebilmesi için gerekli testlerin yapılabileceği bağımsız akredite Milletlerarası Yüksek Güç ve Yüksek Tansiyon Deney Laboratuvarı kurulacak.
“Yerli güç ekipmanları envanterde toplanacak”
Yenilenebilir güç alanında yerli ekipman kullanımı, Ar-Ge, teknoloji transferi, kamu alımları üzere konuları içerecek düzeneklerle yeni yatırım modelleri hayata geçirilecek. Vilayet, ilçe ve belde belediyelerinin açık alan aydınlatmasında güç tasarrufu yapmasına ve yerli üretim teçhizatının kullanılmasına ait düzenleme yapılarak, yeni kuşak aydınlatma aygıtlarının yerli üretimine dayanak verilecek.
Yerli üretilebilen güç ekipmanlarının belirlenmesi için “envanter raporu” oluşturulacak bu eserlere yönelik gereksinim tahlili yapılacak. Gereksinim duyulan ve rekabet üstünlüğü sağlanabilecek güç ekipmanlarının üretimine öncelik tanınacak. Elektrikli makineler ve beyaz eşya kesiminde üretimin artırılması ve sektörel dönüşümün sağlanabilmesi için özel takviye programları oluşturulacak. Nükleer güç santrallerine yönelik elektrikli teçhizat üreten firmalara küme geliştirme, test ve sertifikasyon takviyeleri verilecek.
“Verimsiz motorların değişimi desteklenecek”
Beyaz eşya bölümünün ana ihracat pazarı olan AB’de 1 Mart 2021’de yürürlüğe girecek “yeni eko tasarım” ve “yeni güç etiketi” regülasyonuna uyumlu eser dizaynlarının ek yatırım gereksinimi doğurması bekleniyor. Bu gereksinim nedeniyle kesim yatırım teşvikleriyle desteklenecek. Elektrikli makineler ve beyaz eşya dalında üretimin artırılması ve sektörel dönüşümün sağlanabilmesi için özel dayanak programları oluşturulacak.
Sanayi tesislerinde kullanılan güç verimsiz motorların daha verimli motorlarla değişimi desteklenecek. Sanayi tesislerinde kullanılan elektrik motorlarında güç etiketi uygulanarak verimlilik artışı potansiyeline ait farkındalık oluşturulacak. Mühendislik ve müşavirlik firmalarına yönelik özel dayanak programı tasarlanacak, bu kapsamda entegre makine parkuru tasarımı için yerli mühendislik firmalarına öncelik verilecek.