AB’nin doğu Akdeniz’deki sondaj kriziyle ilgili Rum-Yunan ikilisini desteklemek emeliyle aldığı yaptırım kararlarına Türkiye’nin yansısı sert oldu. Türkiye, Fatih ve Yavuz sondaj gemileri ile Barbaros araştırma gemisinden sonra Oruç Reis sismik araştırma gemisini de Kıbrıs açıklarına gönderme kararı aldı. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, AB yaptırımlarını, ‘ciddiye alınmayacak kıymetsiz kararlar’ diye nitelerken, Kıbrıs Rum başkanı Nikos Anastasiadis, KKTC’nin ‘ortak komite ile uzlaşma’ teklifini reddetti.
Marmara Denizi’nde sismik araştırmalar yapan Oruç Reis sismik araştırma gemisinin Kıbrıs açıklarına gönderileceğini evvel Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu akabinde Güç Bakanı Fatih Dönmez açıkladı. Oruç Reis önümüzdeki günlerde, Türk donanması ve hava kuvvetleri muhafazasında Kıbrıs etrafında sondaj ve sismik araştırma yapan, Fatih, Yavuz ve Barbaros Hayrettin Paşa gemilerine katılacak.
AB YAPTIRIMLARI ETKİSİZ
AB’nin yaptırım kararlarına Kuzey Makedonya’nın başşehri Üsküp’ten karşılık veren Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu sert tabirler kullandı. Çavuşoğlu Kuzey Makedonyalı mevkidaşı Nikola Dimitrov ile yaptığı ortak basın toplantısında AB yaptırımlarının ciddiye alınmayacak, uygulanması mümkün olmayan ve Türkiye’yi etkilemeyecek değersiz adımlar olduğunu belirtti. Çavuşoğlu, AB’nin 3 alanda aldığı yaptırım kararlarını ise şöyle açıkladı:
“AB, tam üyelik iştirak öncesi yardım aracı (IPA) kesintilerini daha evvel yapmıştı. Merkez Bankası’na ya da bankalara siyasetçilerin müdahale etmesini, AB her vakit eleştirir. ‘Serbest piyasa ekonomisi’ der, ancak artık kendi bankalarına talimatlar ya da tavsiyeler veriyor.”
“Sivil havacılık görüşmeleri, Rum bölümü nedeniyle esasen durmuştu. Geçmişte de kimi müzakere fasılları bloke edilmişti.” (Rumların gümrük birliğine alınmaması nedeniyle askıya alınan Türkiye’nin müzakere başlıkları.)
KIYTIRIKTAN KARARLAR
“AB’nin Türkiye’ye gereksinimi var. Üst seviye görüşmeler olsun olmasın ehemmiyeti yok, mecburen bize gelecekler, diğer kaçarı yok. Aldıkları kararların uygulanmasının mümkün olmadığını kendileri de biliyor. Neden? Rum kesitini tatmin etmek için. Saçma sapan dayanışma anlayışıyla Rum kısmının ve Yunanistan’ın baskısıyla, affedersiniz, ‘kıytırıktan’ kararlar almak durumunda kaldılar. AB ve AB yöneticileri, 15 Temmuz hain darbe teşebbüsünün akabinde çabucak Türkiye’ye gelmedikleri için pişman olduklarını söylüyor. Ama bu bahiste samimi olmadıklarını bir defa daha gördüm.”
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, bundan sonraki süreçte Türkiye’nin atacağı adımlara ait ise şunları kaydetti: “Eğer Türkiye’ye yönelik bu türlü kararlar alırsanız, faaliyetlerimizi artıracağız. Doğu Akdeniz’de üç gemimiz var, dördüncü gemiyi de göndereceğiz. Türkiye ile bu türlü formüllerle baş edemeyeceklerini anlasınlar. Kendi kıta sahanlığımızda ne yapacağımıza biz karar veririz.”
RUMLAR’DAN UZLAŞI TEKLİFİNE TEKRAR OHİ
KIBRIS Rum idaresi başkanı Nikos Anastasiadis, KKTC Cumhurbaşkanı Akıncı’nın doğu Akdeniz’deki tansiyonu sona erdirecek, “Ortak komite kuralım” teklifine ‘hayır’ (Yunanca Ohi) karşılığı verdi. Siyasi parti başkanlarından oluşan Ulusal Kurulu toplayan Anastasiadis, Akıncı’nın teklifini kabul edilemez bulduklarını açıkladı. Rum önder, Akıncı’nın teklifinin dikkatleri Kıbrıs sıkıntısının tahlilinden uzaklaştıracağını ileri sürerek, ayrıntılı bir yazılı karşılık hazırladıklarını kaydetti. Akıncı, Kıbrıs doğalgaz kaynaklarının Türk ve Rumların eşit sayıda katılacağı, AB’nin de gözlemci olarak yer alacağı ortak bir komite aracılığıyla yönetilmesini istemişti.
AB YAPTIRIMI UTANÇ VESİKASI
AB’nin doğu Akdeniz’deki sondaj çalışmaları nedeniyle Kıbrıs Rum idaresi ve Atina’nın görüşleri çerçevesinde Türkiye’ye yaptırım kararı alması, KKTC’de reaksiyona yol açtı. KKTC Başbakanı Ersin Tatar, AB kararını ‘utanç vesikası’ diye nitelerken Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, “Basiretsiz bir adım, AB Kıbrıs müzakere masalarına bundan sonra güç oturur” sözünü kullandı. Tatar, AB’nin kararı üzerine yaptığı yazılı açıklamada, “AB, her vakit olduğu üzere tekrar Kıbrıs Türk halkının varlığını yok sayma saygısızlığını göstererek Rum yanlısı kararlarına bir yenisini eklemiştir” dedi. AB’nin Kıbrıs Türk tarafının iradesini yok sayarak Türkiye’ye Rum idaresi ile uzlaşma davetini da eleştiren Tatar, yaptırım kararlarının hukuk dışı olduğunu ve utanç vesikası olarak arşivlerde yerini alacağını kaydetti.