Bitcoin ile dünya gündemine giren kripto paraların popülerliği, son olarak Facebook’un UBER, Visa, MasterCard üzere devleri de yanına alarak oluşturduğu konsorsiyumun eseri olan Libra projesi ile doruğa çıktı. Libra’nın popülerliği beraberinde merkez bankaları için birtakım telaşları de gündeme getirdi.
Bahçeşehir Üniversitesi Blockchain Araştırma Uygulama Merkezi Yöneticisi Tabip Öğretim Üyesi Bora Erdamar, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Donald Trump’ın kripto paralar ilgili tivitinin alaycı bir üslupta da olsa aslında mevzuyu ne kadar ciddiye aldığını gösterdiğini kaydetti.
Erdamar, “2008 yılında Satoshi Nakamoto mahlaslı bir kişinin makalesi ile ortaya çıkan Bitcoin projesi, şu anda dünyanın en büyük iktisadının lideri tarafından muhatap alınıyor. Biz artık resmi kurumlar ve devlet otoriteleri tarafından blokchain teknolojisi ve kripto paraların yok sayılmadığını, aksine çok ciddiye alındığını görüyoruz. Değerli bir teknolojik gelişme ile ilgili bir sefer yorumda bulunulduktan sonra bunun gerisi gelir. Bu alanda pek çok tartışma olacaktır ancak bu hususun artık çok uzun mühlet gündemde kalacağı bir gerçek.” halinde konuştu.
Finansal teknolojiye geçiş zorunlu
“Kripto para”, “dijital para” ve “sanal para” diye farklı kavramların olduğunu hatırlatan Erdamar, şöyle konuştu:
“Kripto para dediğimiz büsbütün merkeziyetsiz bir sistem üzerine heyeti. Bir de dijital para diye bir kavram var. Dijital paralar, elektronik olarak saklanan ve transfer edilebilen paralardır. Sanal para ise Avrupa Merkez Bankası’nın 2012’de yaptığı tanıma nazaran, ekseriyetle geliştiricileri tarafından denetim edilen, hudutlu sanal küme üyeleri tarafından benimsenip kullanılan, düzenlenmemiş, yani regüle edilmemiş, dijital paradır. Libra, öncelikle bir konsorsiyum projesi olarak büsbütün merkeziyetsiz değil. Libra, bedeli dolara endeksli tasarlanmış bir stable coin, yani bedeli sabit bir dijital para çeşidi… Bu özellikleri aslında Libra’yı Bitcoin, Ethereum üzere kripto paralardan ayırıyor. Bu durumun iki doğal sonucu var. Birincisi, merkez bankalarının daha kolay düzenleyebileceği bir proje. Zira ilgili kurumları ve kullanıcıları aşikâr. İkincisi, Libra projesi kripto paralara nazaran -ilk bakışta- daha çok itimat ve istikrar vadederek merkez bankalarının ve bankaların aktiflik alanına daha süratli ve güçlü halde müdahil olma potansiyeli barındırıyor.”
Erdamar, kripto paralar ve yeni jenerasyon dijital varlıklarla şu an için bankaların sonunun gelip gelmeyeceğini bilemediklerini lakin merkez bankaları ve bankaların yeni jenerasyon finansal teknolojilere ahenk sağlamada geç kalmaları durumunda etkinliklerini kaybetme riskleri olduğunu söyledi.
Kripto paralardaki gelişmelerin IMF’nin dikkatinden de kaçmadığını vurgulayan Erdamar, “IMF Lideri Christine Lagarde, 2 ay evvelki yeni açıklamasında, yeni jenerasyon kripto varlıkların gelişimine bir defa daha dikkati çekti lakin mevcut bankacılık sisteminin sağladığı inanç ve istikrarın kripto varlıklar için de sağlanması gereken kriterler olduğunun altını çizdi.” dedi.
“Merkez bankaları ve kripto varlıklar birbirlerini dönüştürüp geliştirecek”
Bora Erdamar, Libra projesinin merkez bankalarının hususa daha önemli yaklaşmasına neden olduğunu belirterek, şunları kaydetti:
“Kripto varlıklar ve dijital paralarla merkez bankalarının birlikte yürüyeceği bir sistem mümkün olmak zorunda. Ülkelerin merkez bankaları, iktisadın iki ana siyaset aracından biri olan para siyasetlerinin uygulayıcısı ve yürütücüsü. Bu sebeple aktiflikleri tartışılamayacak kadar değerli ve kıymetli. Öbür taraftan da kripto varlıklar ve dijital paralar, teknolojik ilerlemenin doğal sonucu olarak, tüm dünyaya yeni jenerasyon iş imkanları, paylaşım iktisadı fırsatları ve finansal dönüşümün gerektirdiği altyapıyı ve suratı sunuyor. Nasıl ki sinema ortaya çıkınca tiyatro ölmediyse, internet çıkınca televizyon yok olmadıysa, misal süreçlerin burada da yaşanacağını, merkez bankalarının ve kripto varlıkların birbirlerini dönüştürüp geliştirerek bir ortada var olacaklarını düşünüyorum.”
Trump ve Mnuchin’den kripto paralara eleştiri
Bu ortada, attığı tivitlerle kripto paraları eleştiren ABD Lideri Trump, bu paraların inançsız olduğunu söylemişti. Trump, tivitinde, “Bizim ABD’de bir tek gerçek para ünitemiz vardır ve o, hiç olmadığı kadar güçlüdür, hem emniyetli hem de emniyetlidir. O, dünyanın her yerinde açık orta en baskın para ünitesidir ve her vakit o denli olmaya devam edecektir. Bu para ünitesinin ismi de ABD dolarıdır.” tabirlerini kullanmıştı.
Trump’ın akabinde ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin’in de yasa yapıcıların Libra projesini desteklemesi için Facebook’un yapacak çok işi olduğunu söylemesi ve Facebook’un, Libra projesini lakin hakikat bir halde, yüksek standartlara uyarak uygulayabileceğine yasa yapıcıları ikna etmesi durumunda kendi ödeme sistemini kurabileceğini vurgulamıştı.