Daha çok müzik görüntülerinin dudak eşleştirilmesi ile seslendirilmesi ve bunlara klip çekilmesi temeline oturtulan “TikTok” üzere uygulamaların, en fazla genç ve çocuklar tarafından kullanıldığına dikkati çeken uzmanlar, bağımlılık yapan bu uygulamalarda küfür ve argo kullanımı, şiddet, cinsellik, çıplaklık, uyuşturucuya teşvik, siber zorbalık ve cinsel istismarın da had safhaya ulaştığına işaret etti.
Terör örgütlerini övücü görüntü ve içeriklerin de son periyotlarda “TikTok”ta giderek arttığını aktaran uzmanlar, çocuk ve gençler başta olmak üzere toplumun ulusal ve manevi kıymetlerini zedeleyen uygulamaya karşı aileleri ve gençleri uyardı.
Marmara Üniversitesi (MÜ) İrtibat Fakültesi Öğretim Üyesi ve Dijital İrtibat Araştırmacısı Doç. Dr. Ali Murat Kırık, Çin’de geliştirilen TikTok’un, komik ve eğlenceli görüntü oluşturma ve paylaşmanın yanı sıra kullanıcılarına canlı yayın imkanı da tanıyan sosyal medya uygulaması olduğunu söyledi.
Ayda yaklaşık 500 milyon kişi kullanıyor
Facebook’un en büyük rakibi olan ve dünyada ayda yaklaşık 500 milyon kişinin kullandığı “TikTok” uygulamasına karşı ailelerin, gençlerin ve çocukların dikkatli olması gerektiğini belirten Kırık, “TikTok’un görüntü içerikleri ve yorumlar incelendiğinde ne yazık ki küfür ve argo kullanımı, şiddet, cinsellik, çıplaklık, uyuşturucuya teşvik, siber zorbalık ve cinsel istismar had safhaya ulaşmıştır. Terör örgütlerini öven çeşitten görüntü ve içerikler de son devirlerde TikTok’ta giderek artmaktadır. Bu usul uygulamalar hem çocuklarımızın hem de toplumun ulusal ve manevi pahalarını zedelemektedir. Bu mevzuda aileler ve gençler çok dikkatli olmalı.” dedi.
TikTok’un, geliştirildiği Çin’de pek yaygın kullanılmadığına dikkati çeken Kırık, “TikTok, şu an prestijiyle 150’den fazla ülkede 1 milyar indirilme sayısını geçti. İstatistiklere nazaran Hindistan ve Amerika uygulamayı en çok indiren ülkeler ortasında birinci iki sırada yer alırken, 30 milyona yakın kullanıcısıyla Türkiye ise üçüncü sırada.” diye konuştu.
Kırık, TikTok’un çocuklar ve gençler ortasında bağımlılık yaptığına ve uygulamanın Türkiye’de de süratle yaygınlaştığına işaret ederek, kelam konusu uygulamanın geçen yıl dünyada 660 milyon indirilme ile Facebook’un en büyük rakibi durumuna geldiğini kaydetti.
TikTok’ta kontrol sıkıntısı
Dünyada her ay 500 milyondan fazla insanın TİkTok’u kullandığını belirten Kırık, uygulamayı kullananların yüzde 66’sının ise 30 yaşından küçük olduğunu lisana getirdi.
TikTok’taki görüntülerin ve kullanılan sözlerin filtrelenebileceğini bildiren Kırık, fakat içeriklerin belirli noktalarında bulunan ögeler aracılığıyla çocukların bilinçaltına gönderilen subliminal iletilerde, filtrelemenin rastgele bir fonksiyonu bulunmadığını tabir etti. Kırık, şunları kaydetti:
“TikTok’taki birtakım görüntülerin çoklukla art planlarında yer alan terör örgütü bayrakları, simge ve sembolleri de kontrolsüz yapıyı gözler önüne sermektedir. Küfür, müstehcen içerikler ve çocukların zihinsel ve fizikî gelişimine direkt tesir edecek tıptaki görüntülerin sayısı bu uygulamada her geçen gün artmaktadır. Birebir ses efektinin ve içeriğin farklı kullanıcılar tarafından paylaşılması da uygulamadaki görüntülerin art geriye izlenmesine ve çocukların denetimsiz biçimde vakit geçirmesine neden olmaktadır.”
Kırık, TikTok kullanıcıları 11 ila 20 yaş aralığında olduğundan bilhassa çocuk ve gençlerin tehdit altında bulunduğunu lisana getirdi.
Kısıtlı mod seçeneği kullanılmalı
TikTok üzere benzeri uygulamaların tehlikelerine karşı çocukların dijital okuryazarlığının ehemmiyetine değinen Kırık, şu tekliflerde bulundu:
“Çocukların uygunsuz içeriklerle karşı karşıya kalmaması ismine TikTok uygulamasının ayarlar sekmesindeki dijital refah özelliğindeki kısıtlı mod seçeneği kesinlikle kullanılmalı ve bir nebze de olsa içerikler filtrelenmelidir. Yeniden tıpkı sekme altındaki ‘Ekran Vakti Yönetimi’ ile uygulamada günde 2 saatten fazla kalınmasının önüne geçilmelidir. Zımnilik ayarlarında yer alan “özel hesap” sekmesi de faal hale getirilmelidir. Yeniden bildiri gönderim seçeneklerinin de kapalı olması, yorumların arkadaşlarla sonlandırılması da TikTok’un ziyanlı tesirlerini en az seviyeye indirgeyecektir. Ailelerin bu usul uygulamalara yönelik bilgi sahibi olması ve vakit zaman telefonlar aracılığıyla bu uygulamaların denetim edilmesi de meselelerle gayret noktasında hayli değerlidir.”
“Paylaşımlar ruhsal rahatsızlık belirtisi”
Atatürk Üniversitesi Kazım Karabekir Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Ruhsal Danışmanlık Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. İsmail Seçer de TikTok ve gibisi uygulamaların kullanımının son yıllarda toplumda her yaş kümesinde artış gösterdiğini söyledi.
Seçer, “TikTok üzere uygulamalarda değişik görüntüler ve paylaşımlar aracılığıyla kısa müddette ve kısa yoldan fark edilme, beğenilme ve ünlü olma uğraşları ruhsal rahatsızlık belirtisidir. Bu uygulamalarda bir hedef uğruna bireyler sahip oldukları kimi özelliklerini abartarak sunmakta, değişik hareket ve hareketlere yönelebilmektedir.” dedi.
Bu biçim uygulamaları kullanan şahıslarda kendisi olmayan bir karaktere bürünme teşebbüsünün kelam konusu olduğunu tabir eden Seçer, bu durumum benlik yitiminin değerli bir göstergesi olduğunu aktardı.
Seçer, şöhret olma umuduyla bu uygulamaları ağır kullanan ve paylaşımlarda bulunan insanların sanal dünyaya hapsedildiğine işaret ederek, bilhassa çocuk ve gençlerde kullanımı süratle yaygınlaşan bu cins uygulamaların gençleri sanal dünyanın ve toplumsal medyanın çıkmazları ile savunmasız bir biçimde karşı karşıya getirdiğini kaydetti.
Doç. Dr. İsmail Seçer, gençleri bu tarafta aksiyonda bulunmaya iten doyurulmamış ruhsal gereksinimlerin da ruhsal rahatsızlıklara taban hazırladığını kelamlarına ekledi.