PARLAMENTONUN çalışmalarının askıya alınması formülünü ‘modası geçmiş’ olarak niteleyip bunu devreye sokma niyetinde olmadığının iletisini net bir halde verdikten haftalar sonra bu istikamette karar alan İngiltere Başbakanı Boris Johnson’ın son adımı ülkede infial uyandırmış durumda. İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden ayrılması (Brexit) konusunda kelam haklarının elinden alındığını düşünen İngiliz parlamenterler karşı atak hazırlıkları üzerinde ağırlaşırken, sokaklarda, ‘Darbeyi durdurun’ sloganının odakta olduğu protestolar ağırlaşıyor. Johnson’ın yaz tatilinden 3 Eylül’de dönecek olan Avam Kamarası’nın çalışmalarını eylülün ikinci haftasından 14 Ekim’e kadar askıya alması kanunlara uygun olsa da mühleti, zamanlaması ve gerisindeki niyet açısından sıkıntılı bulunuyor. İktidar partisinden ise muhalefete, ‘Elinizden geleni arkanıza koymayın’ bildirileri geliyor. Muhafazakâr Parti’nin Avam Kamarası’ndaki başkanı Jacob Rees-Mogg, tenkitleri küçümseyerek bunların düzmece olduğunu söyledi.
OPSİYONLAR SINIRLI
Gelinen evrede Johnson’a karşı atılabilecek adımlar olsa da hepsi için süreç hayli hassas istikrarlara bağlı. Yargı alanında kimi adımlar devreye sokulurken üzerinde durulan seçeneklerin başında, parlamenterlerin acil bir oturumda, anlaşmasız Brexit’i engelleme hedefli bir düzenlemeyi onaylaması geliyor. Bu opsiyonun önündeki en değerli mani vakit darlığı. ‘B planı’ olarak ise yeni bir hükümet üzerinde duruluyor lakin bunun mümkün olması için Johnson hükümetine güvensizlik oyu verilmesi gerekiyor. Oy sonucuna karşın Johnson hükümetinin çabucak istifa etmeyi reddetme mümkünlüğü da kaygı kaynağı. Alternatif hükümet kurulamaması ya da Johnson’ın itimat oyu almaması halinde ise üçüncü seçenek olarak genel seçim kalıyor. Bu opsiyona ait en kıymetli tasa seçim tarihini belirleme yetkisinin başbakanda olması. Bu evreye gelinmesi halinde Johnson’un, siyasi açıdan riskli olmasına karşın, AB’den rastgele bir uzatma talebinde bulunmayıp yeni seçim tarihini Brexit’in gerçekleşeceği 31 Ekim sonrasına bırakma ihtimali var.
Başta Londra, Manchester ve Edinburgh olmak üzere binlerce kişiyi bir ortaya toplayan şovlar düzenlenirken öteki kent ve kasabalarda da küçük çaplı protestolar yaşandı. Protestoların yarından itibaren daha da ağırlaşması beklenirken kararın iptali için verilen bir dilekçeye kısa müddette 1.5 milyona yakın kişi imza attı.
AB’YE ‘CİDDİYİZ’ MESAJI
JOHNSON’ın adımı iç istikrarları olduğu kadar AB’yi de hedefliyor. Johnson, son atılımın sinyallerini geçen hafta AB Kurulu Lideri Donald Tusk’tan İrlanda ile Kuzey İrlanda ortasında fiziki hudut oluşmasını engelleme hedefli önlem hususunun (backstop) iptalini istediğinde vermişti. AB’ye ‘Avam Kamarası’na güvenip yanlışa düşmeyin’ bildirisi iletilmişti. Johnson’ın bu son adımı, 31 Ekim’de ayrılmaktaki kararlılığını AB’ye gösterme uğraşının kesimi olarak bedellendiriliyor.
ASIL ZİYANI İNGİLTERE GÖRECEK
JOHNSON hükümetinin son hareketleriyle öne çıkardığı anlaşmasız Brexit, AB’nin tercihi değil. Bununla birlikte iki yıldır hazırlıklar bu opsiyon da dikkate alınarak yürütülüyor. Tüm değerlendirmeler mümkün bir anlaşmasız ayrılık durumunda İngiltere’nin AB’ye oranla çok daha fazla zorlanacağı tarafında. Hazırlanan resmi raporlar ülkede besin, ilaç, yakıt kasveti yaşanacağına işaret ediyor. Ulaştırma dalının büyük kasvet çekmesi, gümrüklerde kaos yaşanması ve toplumsal masraflarda kıymetli artış olması da mümkün tesirler ortasında. İngiltere, muahede olmaması halinde AB’ye yönelik taahhütlerinden kaynaklanan ve şu basamakta 39 milyar Euro seviyesinde olan ödemeyi yapmayacağı tezini işliyor. Brüksel ise bu olmadan İngiltere ile yeni bir ticaret muahedesi yapmaya yanaşmayacak. AB’nin Brexit Müzakerecisi Michel Barnier, her durumda AB’nin, vatandaşlarının ve şirketlerinin çıkarları ile İrlanda’daki barış ve istikrarı koruyacağını söyledi.