17 Eylül’de beş ay içinde ikinci defa sandığa gitmeye hazırlanan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, çok sağ oylarını çelmek için Filistinlilere ilişkin Batı Şeria’nın yaklaşık üçte birini kaplayan Ürdün Vadisi’ni ve kıymetli bir su kaynağı olan Meyyit Deniz’in bir kısmını ilhak etme vaadinde bulundu. Lakin Netanyahu’nun bu vaadi milletlerarası toplumda büyük reaksiyon çekti.
TÜRKİYE: KABUL EDİLEMEZ
Filistin İdaresi Lideri
Mahmud Abbas, yaptığı açıklamada, “İsrail ile imzalanan bütün mutabakatlar ve onlardan kaynaklanan sorumluluklar sona erer” ikazında bulundu.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı, Netanyahu’nun vaadlerinin “İsrail’in onyıllardır devam eden işgalinin ve hukuk tanımaz uygulamalarının yeni bir tezahürü olduğunu” belirterek “Bu gayrimeşru oldubitti teşebbüsü asla kabul edilemez” dedi.
Suudi Arabistan, Binyamin Netanyahu’nun Ürdün Vadisi’nin ABD idaresiyle koordineli formda ilhak edileceğine dair açıklamasını kınayarak, İslam İşbirliği Teşkilatı’na (İİT) harika toplantı davetinde bulundu.
İİT Genel Sekreteri Yusuf el-Useymin de, tarih belirtmeksizin, hususun görüşülmesi için İİT’nin Dışişleri Bakanları seviyesinde inanılmaz toplanacağını bildirdi. Useymin, “Toplantıda, bu düşmanca tavra karşı acil siyasi ve hukuksal ataklar görüşülecek” sözlerini kullandı.
BM VE AB’DEN UYARI
BM Sözcüsü Stephane Dujarric, “İsrail’in, işgal altındaki Batı Şeria’ya kendi yasa, adalet sistemi ya da yönetimini empoze etmesinin rastgele bir uluslarası yasal tesiri yoktur. Bu türlü bir mümkünlük, müzakereleri yine canlandırma, bölgesel barış ve çok hayati iki devletli tahlil potansiyelini mahveder” dedi.
Avrupa Birliği de yaptığı açıklamada, Netanyahu’nun planının iki devletli tahlil ve kalıcı barış potansiyeline ziyan vereceği ikazında bulundu.
İSRAİLLİ RAKİPLERE NAZARAN ‘GEÇ KALDI’
MERKEZ sağdaki Likud partisinden olan Netanyahu, nisan ayındaki seçimlerde de tıpkı vaadi gündeme getirmişti. Seçimlere bir hafta kala vaadini yinelemesi rakiplerinin yansısını çekti. Netanyahu’nun rakibi ‘Mavi ve Beyaz’ ittifakının önderi Benny Gantz, son vaadi ‘boş bir açıklama’ olarak niteledi.
Aşırı sağcı Yamina partisinden Ulaştırma Bakanı Bezalel Smotrich, “(Netanyahu) Niçin seçimlere bir hafta kala bunu konuşuyor, hükümet karar verebiliyorsa, istediği vakit bunu uygulayamaz mı” diyerek reaksiyon gösterdi.
ÜRDÜN VADİSİ NİÇİN ÖNEMLİ
Ürdün Vadisi, Filistin’in işgal altındaki toprağı Batı Şeria’nın yaklaşık üçte birini oluşturuyor. Batı Şeria’nın doğusuyla Ürdün ortasındaki hudutta yer alıyor.
Verimli tarım topraklarıyla dikkat çeken bölgede 9 bin İsrailli, 65 bin Filistinli yaşıyor. Bölgede birçok tarım alanında olmak üzere İsrail şirketleri de bulunuyor.
İsrail, güvenlik açısından Ürdün Vadisi’ni denetim etmek istediğini, bölgenin Arap ülkeleriyle ortasında bir bariyer oluşturduğunu savunuyor. Netanyahu, bölgede yer alan Eriha üzere Filistin yerleşimlerini ise ilhak etmeyeceklerini söylüyor.