İngiltere Hükümdarı 3’üncü Charles, 6 Mayıs Cumartesi günü Londra’daki Westminster Abbey’de taç giydiğinde, yanında mesken sahibi sıfatıyla eski sömürgelerinden gelme iki başbakan olacak. Çalkantılı bir devrin akabinde Birleşik Krallık’ın başına geçen Hindistan asıllı Rishi Sunak’tan sonra, İskoçya’nın başına da Pakistan asıllı Humza Yousaf seçildi. Her iki isim, Birleşik Krallık’tan bağımsızlıklarını 1947’de kazanan ülkelerden gelmenin yanı sıra, seçimle değil parti içi oylamayla liderlik koltuğuna oturmaları ve aslında kabine üyeleri olmaları bakımından birbirlerine benziyor.
AZINLIKLARIN ROLÜ ARTIYOR
Dün ismi İskoç parlamentosunda oylanan 37 yaşındaki Humza Yousaf, hem ülkenin en genç başbakanı hem de bir Batı Avrupa demokrasisinin birinci Müslüman önderi oldu. Yousaf bugün İngiltere Hükümdarı Charles’dan onay alarak resmen vazifesine başlayacak. Yousaf’un İskoç parlamentosundaki en büyük rakibi, Emekçi Partisi’nin önderi Anas Sarwar da Pakistan kökenli.
BELEDİYE LİDERİ DA GÖÇMEN
Ayrıca Krallık’ın başşehri ve en kalabalık kenti Londra’yı da tekrar Pakistan göçmeni Müslüman Sadiq Khan yönetiyor. Yani İngiltere’de eski sömürgelerden gelenlerin idareye iştiraki giderek artıyor. Gözlemcilere nazaran Birleşik Krallık siyasetinde etnik ve dini çeşitlilik bir “norm” haline geldi. Hindistan asıllı Sunak’ın kabinesinde en değerli durumları dolduran Dışişleri Bakanı James Cleverly ve İçişleri Bakanı Suella Braverman da “renkli” bireyler. 68 milyonluk Birleşik Krallık nüfusunun yaklaşık 1.8 milyonunu Hindistan asıllılar, 1.6 milyonunu ise Pakistanlılar oluşturuyor.
Rishi Sunak ve eşi Akshata Murty
HER ŞEY PÜRÜZSÜZ DEĞİL
Önceki gün yaptığı zafer konuşmasında Yousaf, 1960’larda ülkeye İngilizce bilmeden göç eden babasının “en çılgın hayallerinde bile” bu anı göremeyeceğini söyledi, “Bugün açık bir ileti gönderdik: Cilt renginiz yahut inancınız, hepimizin konutu olarak isimlendirdiğimiz ülkeyi yönetmeye mahzur değil” diye ekledi. Öte yandan etnik ve dini azınlıklar lehine kaydedilen tüm ilerlemeye karşın İngiltere, yasa dışı göçmenlere karşı giderek daha sert tedbirler alarak çelişkili imaj veriyor. Boris Johnson hükümetinden sonra Sunak da Fransa’dan teknelerle gelen göçmenlere karşı tavrı sertleştiriyor.
KİMDİR HUMZA YOUSAF
– Babası Pakistanlı, annesi Kenya doğumlu Güney Asyalı olan Yousaf, Glasgow’da doğdu ve burada özel okulda eğitim aldı. ABD’de 11 Eylül taarruzları sonrası ırkçılığa uğradığını anlatan Yousaf, Glasgow Üniversitesi’nde Müslüman Öğrenciler Derneği’nin başkanlığını yaptı.
– İskoçya’nın birinci müslüman milletvekili olan Bashir Ahmad’ın asistanı olarak parlamentoya girdi. 2011’de, şimdi 26 yaşındayken, bugün başına geçtiği İskoç Ulusal Partisi’nden (SNP) ülkenin en genç milletvekili seçildi. İki sefer evlendi, biri üvey iki çocuğu var.
– 2012’de memleketler arası kalkınma bakanı olarak atandığında ülkenin birinci Müslüman kabine üyesi oldu. 2016’da ulaştırma, 2018’de adalet, 2021’de ise sıhhat bakanı oldu.
– Ulaştırma bakanıyken sigortasız araç kullanmaktan yakalandı, 300 sterlin para cezası ve altı ceza puanı aldı. En son bulunduğu sıhhat bakanlığı vazifesinde ise sistemsel aksaklıklar ve hastanelerde uzun bekleme müddetleri yüzünden eleştirildi.
Humza Yousaf, annesi Shaaista ve babası Muzaffer Yousaf ile
ÖNÜNDEKİ ZORLUKLAR NELER
– Liberal eğilimli Yousaf’un zaferi, tıpkı partiden toplumsal ve mali açıdan Hıristiyan muhafazakâr rakibi Kate Forbes’in mümkün muvaffakiyetinden telaş eden genç seçmeni sevindirdi. SNP liderlik yarışında ikinci olan Forbes, kürtaja ve eşcinsel evliliğe karşı tavrıyla biliniyor.
– Kampanya sırasında Yousaf’un en büyük vaadi, yeni bir bağımsızlık referandumu düzenlemek oldu. “İskoçya’ya bağımsızlık getiren jenerasyon olacağız” dedi. Anketlere nazaran bağımsızlığa takviye yüzde 45 seviyesinde.
– Öte yandan Sunak hükümeti referanduma müsaade vermeyeceklerini tekrarladı, “İskoçlar için hakikaten kıymetli olan şeye, iktisada odaklanın” dedi. Bağımsızlık referandumu için Londra’nın onayı kaide.
– Yousaf, önümüzdeki 18 ay içinde yapılacak seçimlere kadar bütçe, emisyon gayeleri ve cinsiyet değiştirme ameliyatına dair tartışmalı bir yasal düzenleme dahil bir dizi zorluğu aşmak zorunda.