ABD basınında, Adalet Bakanlığı’nın Google hakkında inceleme başlatacağının yayınlanmasının akabinde ismi geçmeye başlayan başka teknoloji şirketleri de bu kervana dahil olabilir. Ancak şimdi hangi şirketlerin inceleneceği konusunda bir netlik yok. Google, 2017 yılında da Avrupalı otoritelerce incelenerek çevrimiçi arama pazarındaki hâkimiyetini berbata kullandığı gerekçesiyle 2,72 milyar dolar ceza almıştı. ABD Federal Ticaret Kurulu ise Google’a karşı bir anti tröst soruşturması başlatmış lakin 2013 yılında belgeyi kapatmıştı.
Google reklam gelirleri her geçen gün artıyor
Dijitalde var olmanın yolu, Google arama motoru sıralamasında bir numara olmaktan geçiyor algısı artık hepimize yerleşti. Neredeyse her şeyi Google’a nazaran düzenliyoruz. emarketer’ın 2019’un iddialarına nazaran, Google’ın dijital reklamda geliri dünya genelinin %31,1’ini kapsıyor. Facebook ise %20, 2 ile onu takip ediyor. Halbuki reklam kesimine baktığımızda pek çok farklı oyuncu var lakin birçoklarının ismini bile bilmiyoruz.
Google reklamları kullanıyorsanız, milyon milyon ziyaretçiniz yoksa, karınız komik bir seviyede kalıyor. Açıkçası attığınız taş ürküttüğünüz kuşa değmiyor. Bu yüzden de dijital sayfalar daha fazla reklam gösterebilmek ismine reklama boğuluyor. Bu da hem okuyucu açısından sevimsiz hem de yayıncı açısından sorunlu oluyor. Doğal olarak gelir düştükçe içeriğin kalitesi de düşüyor. Buna bir de neyi nerede yayınlaması gerektiğini bilmeyen, yalnızca tıklansın da kim tıklarsa tıklasın diye bakan markalar eklenince ortam daha da tuhaflaşıyor.
Ticaret mazeret siyaset şahane
Google konusunda ABD basınına yansıyan haberler daha çok ticari faaliyetler konusunda ağırlaşıyorsa da siyasi kaygıların bu incelemede tesiri olduğunu görmek mümkün. Seçim devirlerinde yayınlanan spekülatif haber ve görüntüler bu hususta rol oynuyor olabilir. Husus hakkında siyasalların de açıklamaları görüyoruz. Bilhassa yakın vakit evvel görüntüsü değiştirilerek yayınlanan Nacy Pelosi hususa ait attığı twit’te, “ABD demokrasisi ve iktisadı açısından bu devlerin, halka ziyan verip vermediğinin anlaşılacağı gecikmiş bir inceleme başlatılacak” dedi. Senatör Elizabeth Warren ise blog yazısında, 1990’lı yıllarda Federal Hükümet’in Microsoft’a inhisar aykırısı kanunları ihlal ettiği için açtığı davayı hatırlattı. Dava sonuncunda Microsoft ile muahedeye varıldığına değinen Warren, “Demokrasimizdeki güç istikrarını geri kazanmak, rekabeti teşvik etmek için bu büyük teknoloji şirketlerimizin ayrılma vakti geldi.” diyor. Kastettiği ayrılık, teknoloji devlerinin satın alarak büyüdükleri şirketlerden ayrılması istikametinde. Warren, bu birleşmelerin monopolleşmeye gittiği ve inovasyona sekte vurduğunu savunuyor.
Öte yandan bu büyüme tıpkı vakitte teknolojik gelişmelerin de süratle artmasına taban hazırlıyor.
Anlaşılan o ki teknoloji şirketlerinin süratli büyümesi ve güç oluşturması tasa yaratıyor. Tüm bu gelişmeler taşları yerinden oynatacak üzere görünse de teknoloji devleri de ellerindekilerden kolay kolay vazgeçmeyeceklerdir. Bakalım hangi noktada buluşacaklar.
Serap TORUN
twitter.com/seraptorun73