Doğu Akdeniz’i Türkiye ve KKTC’nin tüm itirazlarına karşın tek taraflı parselleyerek milletlerarası şirketlere kiralayan Kıbrıs Rum idaresi, birinci doğalgaz gelir paylaşımı mutabakatını, 2011 yılında Afrodit bölgesinde gaz yatağına ulaşan Amerikan Noble Güç ile yaptı. Rumlar, bu yatakta üretimin süreceği 18 yılda 9 milyar doların üzerinde gelir elde edecek.
Rum Güç Bakanı Yorgos Lakkotripis, Noble Güç ve İsrailli ortaklarıyla uzun müddettir devam eden gelir paylaşımı mutabakatını tamamladıklarını belirterek, Afrodit yatağından çıkartılacak doğalgazın Mısır’ın İskenderiye kentindeki Idku sıvılaştırma tesisine boru çizgileriyle taşınacağını açıkladı.
ORTA BÜYÜKLÜKTE YATAK
Amerikan Noble Güç, Rumlar’dan parsel kiralayan birinci şirket. Kıbrıs adasının 400 kilometre güneyinde Afrodit ismi verilen 12 numaralı parseli kiralayan şirket, 2011 yılında orta büyüklükte kabul edilen (350 milyar metreküp) doğalgaz yatağına ulaştı. Şirket, İsrail’in Delek ve Hollanda merkezli Shell şirketleriyle iştirak yaptı. Rumlarla yapılan birinci muahede elde edilecek gelirin yüzde 62’sinin Rumlara bırakılması tarafındaydı. Uzun yıllar süren pazarlıklar sonucunda Rumlar gelirlerinden indirim yaptı ve yüzde 52’ye razı oldu.
Varılan mutabakata nazaran, Noble Güç ve ortakları Akdeniz’in ortasındaki yataktan Mısır’a 1.1 milyar dolara mal olacak boru çizgisi inşa edecek. Birinci gaz 2022-2024 yılları ortasında Mısır’a ulaşacak. Gaz sıvılaştırıldıktan sonra memleketler arası piyasalara satılacak. Petrol varil fiyatlarında gerileme olmazsa, Rumlar her yıl ortalama 500 milyon dolar hisse alacak. Yatağın 18 yıl işletim ömrü olduğu iddia ediliyor.
Türkiye’nin Fatih sondaj gemisi Alanya’nın güneyinde petrol ve doğalgaz arama faaliyetlerine devam ediyor.
KKTC: HAKKIMIZI GASP EDİYORLAR
Türkiye ve KKTC, Doğu Akdeniz’de gaz krizinin temelini oluşturan Rumların tek taraflı paylaşım mutabakatlarına karşı çıkıyor ve ada etrafındaki doğal kaynaklardan Kıbrıslı Türklerin de hakkı olduğuna dikkat çekiyor. Türkiye, Rum idaresinin yıllardır devam eden adımlarına karşılık geçen ay adanın batısında, kendi münhasır alanında Fatih gemisiyle sondaja başladı. Türkiye’nin ikinci sondaj gemisi Yavuz’un önümüzdeki ay, Rumların parsellediği alanlarla örtüşen KKTC’nin parsellediği alanlarda sondaja başlaması planlanıyor.
ABD RUMLARLA GÜÇ VE SİLAH GÖRÜŞÜYOR
ABD’nin Avrupa ve Avrasya’dan sorumlu Dışişleri Müsteşarı Matthew Palmer, Kıbrıs Rum idaresi başkanı Nikos Anastasiadis ile bir ortaya gelerek Doğu Akdeniz’deki güç kaynakları ve ABD’nin Rumlara uyguladığı silah ambargosunun kaldırılması mevzularını ele aldı. ABD Kongresi’nde, çatışan taraflara silah satmama unsuru çerçevesinde Rumlara 1982’den bu yana uygulanan ambargonun kaldırılmasına yönelik bir önerge bulunuyor. Önerge kabul edilse bile uygulama inisiyatifi ABD idaresinde bulunuyor. Dışişleri Müsteşarı Palmer, Rum önderle, Amerikan Exxon Taşınabilir şirketinin Doğu Akdeniz’de Rumlar’dan kiraladıkları parselde bulduğu doğalgaz yatağı ve 1963’ten bu yana adada bulunan BM Barış Gücü’nün geleceği bahislerini da görüştü. Rum başkan Nikos Anastasiadis ise Amerikalı yetkiliye, Türkiye’nin geçen ay Antalya açıklarında ya da diğer bir sözle Rum kıyılarının 60 kilometre batısında başlattığı sondaj çalışmalarını şikâyet etti.