ABD Savunma Bakan Vekili Patrick Shanahan’ın, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar’a gönderdiği, Türkiye’nin Rusya’dan S-400 hava savunma sistemi alması halinde F-35 projesiyle ilgili birçok yaptırımla karşı karşıya kalacağını içerdiği belirtilen mektup, Ulusal Savunma Bakanlığı tarafından da doğrulandı.
Shanahan’ın gönderdiği mektubun ortaya çıkması üzerine evvelki gece yarısından sonra yapılan kısa bakanlık açıklamasında, “ABD Savunma Bakan Vekili Shanahan tarafından Ulusal Savunma Bakanı Akar’a bir mektup gönderilmiştir. İki ülke ortasındaki savunma ve güvenlik hususlarını kapsayan kelam konusu mektupta, mevcut sıkıntılara stratejik iştirak çerçevesinde ve kapsamlı güvenlik işbirliğini koruma edecek formda bir tahlil bulunması tarafında beklenti lisana getirilmekte ve görüşmelere devam edilmesinin kıymeti söz edilmektedir” denildi. Açıklamada, mektupta yer alan yaptırımlara değinilmedi.
TÜRKİYE’NİN POZİSYONU
Türk kaynaklar, ABD’den gelen mektuba karşılık Türkiye’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemi alınması konusunda durumunda bir değişiklik olmadığını, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın birçok sefer lisana getirdiği, “Bu iş bitmiştir. Geri dönüş yok” açıklamasıyla hatırlattı. Tıpkı kaynaklar, Erdoğan ile ABD Lideri Donald Trump ortasında yapılan görüşmelerde iki önderin üzerinde mutabık kaldığı bahislerin, ABD’nin kimi kurumlarınca ısrarla dikkate alınmak istenmediğine de dikkat çekerek, Türkiye’nin daha evvel duyurduğu S-400’lerle ilgili bir ortak kurul kurulması teklifinin de hala masada olduğunu vurguladılar.
Milli Savunma Bakanı Akar da, geçen ay medyanın Ankara temsilcileriyle yaptığı toplantıda, S-400’ün gelmesinin akabinde ABD’nin CAATSA yaptırımlarının devreye girmesi halinde neler yapabileceğinin hesabını yaptıklarını belirtmişti. Pentagon’dan sızan mektupta Shanahan, ABD Kongresi’nde her iki partinin de Amerika’nın Hasımlarıyla Yaptırımlar Yoluyla Gayret (CAATSA) kapsamında Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını istediğini belirtiyor.
BİLGİ NOTU
Türkiye, Lockheed Martin şirketi tarafından üretilen F-35’lerin proje ortağı ve en büyük müşterilerden biri. Lakin ABD’li yetkililer, Türkiye’de üretilen kesimlerin diğer ülkelere kaydırılması için çalışmaların başladığını belirtiyor. Türkiye’nin projeye dayanağı 100+20 uçak alım garantisi ve bir milyar dolar civarında ödeme olarak tabir ediliyor.
PİLOT EĞİTİMİ DURUYOR
Kulislerde mektup öncesinde ABD tarafı ile bilhassa F-35 pilot eğitiminin sonlandırılmasını önlemek için temas kurulduğu, lakin bundan bir sonuç alınamadığı tezi da seslendiriliyor. Mektupta S-400’ler konusunda geri adım atılmaması halinde Türk çalışanın eğitimlerinin 31 Temmuz itibariyle sonlandırılacağı belirtiliyor. ABD’de hala 6 Türk pilot, 36 teknik işçi F-35 eğitimi alıyor. Türkiye’den bunlara ek olarak 34 TSK işçisi daha F-35 eğitimi için ABD’ye gidecekti. Mektuba nazaran bunların ABD’ye gidişi mümkün olmayacak.