Sağlığa ziyanları bilimsel olarak kanıtlanmış trans yağlar konusunda Türkiye, iki yıl ortadan sonra mevzuat değişikliğine hazırlanıyor. 2017’de yürürlüğe giren mevcut uygulamada yağlar ve bunları içeren besinlerde yüzde 2’den fazla trans yağ olması halinde bakanlığa bildirim zaruriliği bulunuyor. Besinlerdeki trans yağ ölçüsünü AB uygulamalarına yaklaştıracak bir mevzuat hazırlamayı hedefleyen Tarım ve Orman Bakanlığı, Sıhhat Bakanlığı ve ilgili öteki kuruluşlardan görüş istedi.
NEREDE KULLANILIYOR
Sağlık Bakanlığı’ndan edinilen bilgiye nazaran trans yağlar, margarinler üzere sıvı yağların katı yağlara dönüştürülmesiyle ortaya çıkıyor. Yaygın olarak krakerler, kurabiye-kekler, dondurulmuş hamur işleri (börek, turta, kremalı pasta vb), pastane eserleri (poğaçalar, tatlı-tuzlu hamur işleri), atıştırmalıklar (bazı mikrodalga patlamış mısır), birtakım margarinler, kahve kreması, bisküviler, pastaların üzerinde kullanılan şekerli karışımlar, bu yağlarla yapılan yahut bu yağlarda kızartılan besinlerde bulunuyor. Toplam yağ içinde yüzde 0.5 gram altında ise düşük, yüzde iki gram üzerinde ise yüksek sayılıyor.
2 GRAMIN SINIRI
31 Aralık 2019 prestijiyle trans yağlarla ilgili yeni bir devir başlayacak. Buna nazaran krakerler, kekler, kurabiyeler yahut yağların üzerine “Trans yağ içermez/Trans yağ yoktur” sözünün yazılabilmesi için eserde bulunan toplam yağın 100 gramında bir gramdan az olması gerekiyor. Yeniden bu düzenlemeye nazaran bu ölçü 2 gramın üzerindeyse vatandaşın çarçabuk görüp okuyabileceği halde ‘Trans yağ bulunur’ ibaresi yazılacak. Sıhhat Bakanlığı, Tarım ve Orman Bakanlığı’na bu uygulamanın değişmesi için görüş gönderdi. Sıhhat Bakanlığı görüş yazısında “Tüm besinler için endüstriyel trans yağ ölçüsünün 100 gram toplam yağda iki gramın altında kalmasını” istedi. Tarım ve Orman Bakanlığı ise öneriyi değerlendirmeye aldı.
Trans yağların ziyanları nelerdir?
Koroner kalp hastalığına sebep olabilir.
Diyabete yakalanma riskini arttırabilir.
Obezite riskini arttırabilir.
Ovülasyonun (yumurtalıklardan yumurta atılması) baskılanmasına sebep olabilir.
Karaciğer işlev bozukluğuna sebep olabilir.
Alzheimer, Parkinson vb birçok hastalığa sebep olabilir.
Annenin beslenme biçimine bağlı olarak anne sütüne geçebilir, uygun kolesterol düzeyini düşürebilir, makus kolesterol düzeyini yükseltebilir.
Kandaki yağ oranını yükseltebilir.
Alınan kalori birebir olmasına karşın bedende yağ birikimi ve kilo alımına sebep olabilir.