Avrupa Birliği’nin Türkiye’nin Kıbrıs açıklarındaki sondaj çalışmalarına karşı devreye sokmaya hazırlandığı yaptırımlar büyük ölçüde sembolik kıymete sahip. Ankara’yı geri adım atmaya zorlayacak bir öge içermeyen tedbirler, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’yle (GKRY) tam dayanışma ‘mecburiyeti’ bağlamında şekillendirildi. AB Kurulu Lideri Donald Tusk’un ‘kaçınılmaz’ olarak nitelediği tedbirler, Türkiye’nin reaksiyonunun öngörülememesi nedeniyle muhakkak bir tedirginlik yarattı. Bunun nedeni ise Türkiye’nin göç konusundaki rolü, terörle gayrete katkısı ve kimi AB ülkeleri açısından güç alanında transit ülke olması. Bilhassa Almanya ve İngiltere, çoka kaçılmaması için efor harcarken, sondaja katılan şirket ve bireylere yönelik maksat odaklı yaptırımlara üye ülkelerin tamamına yakını karşı çıkıyor.
Dün, GKRY’nin ısrarı ve metni sertleştirme eforu nedeniyle taslak üzerinde muahede sağlanamadı. Bunun üzerine uzlaşı önerisi sunularak sessizlik prosedürü başlatıldı. Bugün karşı çıkan olmazsa taslak kabul edilmiş sayılacak. Tedbirlere ait son karar gelecek hafta dışişleri bakanları tarafından alınacak.
MALİ YARDIMLARDA KESİNTİ: AB, üyelik öncesi yardımlarda kesintiye gitme niyetinde. Kesinti yaklaşımı yeni değil. AB, belirli bir müddettir proje bazlı bu fonlarda kesinti uyguluyor. Geçen yıl, olağanda 2014-2020 için 4.4 milyar Euro olarak öngörülen yardımın 3.5 milyar Euro’ya düşürülmesine karar verilmişti. Göç temaslı olarak taahhüt edilen toplam 6 milyar Euro ise tedbirlerden etkilenmeyecek.
YÜKSEK SEVİYELİ DİYALOG: Müzakere sürecindeki tıkanıklık dikkate alınarak yaratılan yüksek seviyeli diyalog toplantılarının durdurulması öngörülüyor. Bu, AB’nin başından beri benimsediği ‘Türkiye ile diyalog kanallarının açık tutulması’ yaklaşımına aksi düşüyor.
AYB KREDİLERİ: Avrupa Yatırım Bankası’nın (AYB) ülke takviyeli kredilerinin gözden geçirilmesi muhtemel AB tedbirleri ortasında. 2018’de AYB’nin Türkiye’ye sağladığı kredi 386 milyon Euro seviyesindeydi.
KAPSAMLI HAVACILIK MUTABAKATI: Kıbrıs odaklı problemler nedeniyle zati donma evresinde olan bu muahedeye ait müzakerelerin durdurulması da gündemde. Aslında bu muahedeye AB daha fazla değer veriyor.
KIBRIS’TA TÜRK-RUM ‘CEPLERİ’ BİRLEŞTİ
KKTC ile Kıbrıs Rum idaresi ortasında uzun yıllardır süren ‘telefon bağlantısı’ sorunu dün birinci defa çözüldü. Adanın iki yanındaki cep telefonlarının karşılıklı çalışmamasından kaynaklı sorunun çözülmesinin akabinde birinci cep telefonu görüşmesi KKTC Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ve Rum önder Nikos Anastasiadis ortasında gerçekleştirdi. Bugüne kadar KKTC’deki 2 taşınabilir irtibat şirketi ile Rum tarafındaki 3 şirket ortasında Roaming (dolaşım) muahedesi olmaması nedeniyle cep telefonları karşılıklı olarak çalışmıyordu. BM’nin de dahil olmasıyla bahis Türk ve Rum başkanlar ortasında inanç artırıcı tedbirler ortasına alındı. Varılan mutabakata nazaran KKTC’ye geçen bir Rum ya da Rum tarafına geçen bir Türk İsviçre’deki bir taşınabilir şirket üzerinden telefonunu yurtdışı kullanımına açarak telefon görüşmesi yapabilecek. BM’de yapılan yazılı açıklamada birinci görüşmenin, BM Genel Sekreteri’nin Kıbrıs Özel Temsilcisi Elizabeth Spehar’ın yardımıyla Akıncı ile Anastasiadis ortasında yapılarak, uygulamanın hayata geçtiği ve çalıştığı doğrulandı. Açıklamada iki önderin, en kısa vakitte bir ortaya gelerek Kıbrıslıların günlük ömrünü daha da kolaylaştıracak yeni inanç artırıcı tedbirler üzerinde görüşme mümkünlüğünü kıymetlendirdikleri belirtildi. (Ömer BİLGE/ LEFKOŞA)
KKTC’DEN RUMLARA ORTAK KOMİTE TEKLİFİ
KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı ile yaptıkları görüşmenin akabinde, sondaj konusunda Kıbrıslı Türk ve Rumların haklarının korunabilmesi için ortak komite kurulması teklifinde bulunacaklarını bildirdi. Türk Ajansı Kıbrıs’ın (TAK) haberine nazaran, Başbakan Tatar, Türkiye Cumhuriyeti ile imzalanacak ekonomik protokolde imza basamağına gelindiğini ve gelecek haftalarda imzaların atılabileceğini söz etti. Türkiye ile sondaj konusunda yapılan muahede kapsamında Fatih ve Yavuz gemilerinin bölgede sondaj çalışmaları yaptığını hatırlatan Tatar, Kıbrıs Adası etrafındaki zenginliklerde Kıbrıs Türk halkının da hakkı bulunduğunu yineledi.