TÜRKİYE’nin Rusya’dan S-400 füze savunma sistemlerini alma konusundaki kararlılığını sürdürdüğü ABD’nin ise başta F-35 savaş uçağı bağlamındakiler olmak üzere birtakım yaptırımları devreye sokacağına yönelik telaffuzunu ağırlaştırdığı bir periyotta NATO kıymetli bir görüşmeye mesken sahipliği yaptı. Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, ABD Savunma Bakanı Vekili Mark Esper ile bir ortaya geldi. NATO Savunma Bakanları Toplantısı öncesi gerçekleştirilen görüşmede taraflar şu ana kadar işledikleri tezlere bağlı kaldı. Akar, bu sistemlerin alımında geri adım atılmasının kelam konusu olmadığını vurgularken Esper, S-400’lerin alınması halinde bunun sonuçları olacağı ihtarında bulundu.
BİR İKAZ DAHA
Görüşme hakkında basına bilgi veren Amerikan kaynakları, S-400’lerin alınmasının Türkiye’nin F-35 savaş uçağı programındaki rolünün sonu olacağı, bunun yanı sıra akabinde gelecek Amerikan yaptırımları nedeniyle Türk iktisadının ziyan göreceği iletisinin Esper tarafından Akar’a iletildiğini belirttiler. Üst seviye bir Amerikalı yetkili, “Esper, Türkiye’nin hem S-400 hem de F-35’e birlikte sahip olamayacağı, S-400’leri kabul etmeleri halinde ise yalnızca F-35 programına değil ekonomik durumlarına ait sonuçları da kabul etmek zorunda kalacakları konusunda kararlıydı” dedi.
Milli Savunma Bakanlığı’ndan yapılan açıklamada ise görüşmede, Türkiye ve ABD ortasındaki diyaloğun sürdürülmesinin ehemmiyetine değinildiği kaydedildi.
GÖZLER LİDERLERDE
İkili alakaların ve Suriye başta olmak üzere bölgesel gelişmelerin de ele alındığı toplantıda tarafların durumlarında rastgele bir esneme olmaması gözlerin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile ABD Lideri Trump ortasında G-20 Doruğu bağlamında Japonya’da yapılacak görüşmeye çevrilmesine neden oldu. NATO’da da bu etaptan sonra mümkün bir tahlilin lakin başkanlar seviyesinde bulunabileceği görüşü hâkim. Türkiye, S-400 alımını egemenlik hakları kapsamında görüyor ve NATO sistemine entegre edilmesi kelam konusu olmadığından İttifak’ın işleyişine olumsuz tesir yapmayacağı görüşünde. ABD ise bilhassa F-35 savaş uçaklarının Rus sistemiyle yan yana çalışmasını sakıncalı buluyor.
NATO içinde de iki kıymetli müttefik ortasındaki gerginlik önemli telaş yaratıyor. NATO ile Rusya ortasında gerginlik seviyesinin yüksek olması da Türkiye’nin S-400’lere ait olarak gündeme taşıdığı argümanların müttefikler tarafından kabulü üzerinde olumsuz tesir yaratıyor. Son beş yıldaki NATO doruklarında üye ülkeler tarafından kullanılan sistemlerin İttifak standartlarına uygun formda birlikte çalışmasının kriter haline getirilmiş olması Ankara’nın adımının anlaşılmasını zorlaştırıyor.