Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) bilgilerinden derlenen bilgilere nazaran, cari süreçler hesabı, mayısta 151 milyon dolar fazla verirken, 12 aylık cari açık 2 milyar 370 milyon dolar düzeyinde gerçekleşti. Böylelikle yıllıklandırılmış cari açık, Şubat 2003’ten bu yana gördüğü en düşük düzeye inmiş oldu.
Öte yandan iktisat idaresinin aldığı tedbirler ve iktisattaki dengelenme süreci çerçevesinde yıllıklandırılmış cari açık 12 aydır kesintisiz azalışını sürdürdü. Ekonomistler, haziran ayında da cari açıktaki gerilemenin süreceğini ve yıllıklandırılmış açığın kapanacağını varsayım ediyor.
Halk Yatırım Araştırma Yöneticisi Banu Kıvci Tokalı, yıllık açıkta düşüş eğiliminin korunduğunu belirterek, haziran ayına ait dış ticaret datalarının yıllık açığın sıfıra yakın düzeylere inebileceğine işaret ettiğini söyledi.
Gelişmeler sonrası 2019 sonu cari açık kestirimlerini 13,5 milyar dolardan 9,5 milyar dolara revize ettiklerini aktaran Tokalı, “Dış açıktaki sert düşüş ve turizm gelirlerinde yıllık artış ana destekleyici ögeler. Petrol fiyatlarında mevcut düzeylerin korunması da cari açıktaki düşüşün suratı açısından kıymetli.” sözlerini kullandı.
Tokalı, 2017 sonunda yüzde 5,6 seviyesinde olan lakin 2018’i yüzde 3,5 düzeyinde tamamlayan cari açık oranının 2019 sonunda yüzde 1,3’e kadar inebileceğini lisana getirdi.
“ALTIN TİCARETİNDEKİ GERİLEME EĞİLİMİ DEVAM EDEBİLİR”
AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi de son 12 aylık cari açığın gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) oranla yüzde 0,3’üne gerilediğine işaret etti.
Haziran ayı gümrük dış ticaret öncü datalarının, geçen yıla nazaran çok daha düşük dış açığa işaret ettiğini belirten Bürümcekçi, “Bu gelişme son 12 aylık cari fazlanın haziranda 0,1 milyar dolar civarına gelebileceğini düşündürmektedir.” diye konuştu.
Bürümcekçi, cari açıkta mayıs ayında gözlenen güzelleşmede, dış ticaret açığının geçen yıldan düşük açık ve hizmetler istikrarının yüksek fazla vermesinin ana etken olduğuna dikkati çekerek şu değerlendirmelerde bulundu:
“Dış ticaret açığı mayısta yıllık bazda yüzde 76,5 azalmıştı. Buna ek olarak, hizmetler istikrarı içinde turizm gelirlerinin geçen yıla nazaran yüzde 12,1’lik artış göstermesine karşılık, turizm masrafları yıllık bazda yüzde 1,2 azalması net gelirleri yükseltti. Bavul ticaretinde yıllık bazda yüzde 5’lik artış gözlemlenirken, nakliyecilik gelirleri yüzde 13,9 yükseldi. Finansman tarafında cari fazla ve net hata-noksan girişi ile resmi rezervlerde 3 milyar dolar artış gözlendi. Evvelki yıl cari açığı artıran faktörlerin başında gelen güç ticaretindeki gelişmelerin devam edip etmeyeceği kritik görünürken, petrol fiyatlarının son periyottaki gerileme ile 2018 yılı ortalaması olan 72 doların altına inmesi cari açığı azaltıcı tesir getirebilir. Altın ticaretinde ise geçen yıl beş ayda verilen 7,1 milyar dolar net açık bu yıl birebir devirde 3,1 milyar dolara gerilemiştir. Bu eğilim de devam edebilir.”
Bürümcekçi, turizm gelirlerinin ve turist sayısının artış eğilimini muhafazası ile cari istikrarın toparlanma göstermeye devam edeceğini belirterek, “AB pazarı ve genel olarak global çapta büyümenin 2018 birinci yarısında güçlü seyretmesi ihracat açısından destekleyici olmuştu, bu bağlamda bu bölgelerde gözlenen yavaşlamanın ihracat artış süratimizi da yavaşlattığı izlenmektedir. Bu doğrultuda, 2019 sonu iddiamızı 2 milyar dolar açığa revize ederken, bu iddia üzerinde risklerin aşağı tarafta devam ettiğini belirtmeliyiz.” tabirlerini kullandı.
“CARİ SÜREÇLER İSTİKRARINDAKİ GERİLEMENİN DEVAM ETMESİNİ BEKLİYORUZ”
İntegral Yatırım Araştırma Uzmanı Seda Yalçınkaya ise nisan ayında yaşanan 4,4 milyar dolarlık portföy çıkışından sonra mayısta 1,5 milyar dolarlık portföy girişi olduğunu belirtti.
Yaz aylarındaki datalarla birlikte yıllık bazda cari fazlanın görülebileceğini kaydeden Yalçınkaya, “Yıl genelinde cari süreçler istikrarındaki gerilemenin devam etmesini bekliyoruz. Yaz aylarında yıllık bazda cari fazla görebiliriz lakin sonbahardan itibaren şirketlerin borç ödemelerinin de tesiriyle tekrar yıllık bazda negatife dönülebileceği fikrimizi koruyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.