164 ülkenin üye olduğu Dünya Ticaret Örgütü’nün (WTO) “2019 Dünya Ticaret İstatistikleri İncelemesi” raporundan derlediği bilgilere nazaran, geçen yıl dış ticaretin büyüme suratının azalmasında, dünya ihracatında yüzde 37 hisseye sahip Avrupa ve yüzde 35 hisseye sahip Asya’daki ihracat düşüşü tesirli oldu.
Dünya, geçen yıl ticari gerginlikler, muhafazacı siyasetler ve ekonomik belirsizliklere tanıklık etti. Tüm bunlara bağlı olarak geçen yıl dünya genelinde ihracat ve ithalatın ortalaması alınarak hesaplanan mal ticareti hacminde yıllık bazda kaydedilen yüzde 3’lük büyüme, bir evvelki yıla ilişkin oran olan yüzde 4,6’nın altında kaldı. Çin ise geçen yıl mal ticaretinde öncü ülke oldu.
Dünyada ticaret hacmi ve gayrisafi yurt içi hasıla (GSYH) artış suratı, yıldan yıla değişse de son 10 yılda yüzde 26 arttı. Geçen yıl GSYH yüzde 2,9 artmıştı.
DEĞER BAZINDA EN YÜKSEK TİCARET ABD’NİN
WTO üyeleri ortasında, son 10 yılda paha bazında mal ve hizmet ticareti gerçekleştiren birinci 20 ülke sıralamasında en fazla basamak atlayan ülkeler Hong Kong, Hindistan, Meksika ve İrlanda oldu.
Geçen yıl paha bazında en fazla mal ve hizmet ticareti gerçekleştiren birinci 20 ülke sıralamasında birinci sırada ABD yer aldı. ABD’yi sırasıyla Çin, Almanya, Japonya, Fransa, İngiltere, Hollanda, Hong Kong, Güney Kore, İtalya, Hindistan, Singapur, Kanada, Meksika, İspanya, Belçika, Rusya, İsviçre, İrlanda ve Tayvan takip etti.
Bu devirde, WTO üyeleri 19,1 trilyon dolarlık mal ihracatı, 5,7 trilyon dolar da ticari hizmet ihracatına imza attı.
Hem mal hem de ticari hizmet dalında geçen yıl gerçekleştirilen ticaretin yaklaşık yarısını birinci 10 ülke sırtladı. Gelişmekte olan ekonomiler ise geçen yıl dünya çapında gerçekleştirilen mal ticaretinden yüzde 44, ticari hizmet ticaretinden ise yüzde 34 hisse aldı.
Dış ticarette, son 10 yılın genelinde gelişmekte olan ülkeler, gelişmiş ülkelerden daha âlâ yahut onlara eşit performans gösterdi.
İMALAT ESERLERİNDE EN FAZLA ARTIŞ GİYSİ SEKTÖRÜNDE
Dünyada bedel bazında mal ticareti 2018’de yıllık bazda yüzde 10 arttı. İhracat ayağındaki artışın temel nedeni yüksek güç fiyatları oldu. İhracat, yakıt ve maden eserlerinde yüzde 23, imalat eserlerinde yüzde 8 ve tarım eserlerinde yüzde 5 arttı.
Mal ihracatı son 10 yılda yüzde 20 artarken, bu kategorideki imalat eserlerinin ihracatı yıllık ortalama yüzde 2,3 artış gösterdi. Geçen yıl imalat eserlerinde en fazla artış, yıllık yüzde 3,3 ile giysi kesiminde oldu.
Son 10 yılda ise imalat eserleri kesiminde ihracatını en çok artıran kesim yüzde 4,2 ile ilaç bölümü olurken, demir ve çelik kesimi bu devirde yıllık ortalama yüzde 2,3 düşüş ile ihracatı en fazla azalan dal olarak yer aldı.
Türkiye gelişmekte olan ülkeler ortasında imalat eserleri ihracatını yüzde 2,4 artırarak, bu sıralamada Vietnam, Bangladeş, Çin, Hindistan, Meksika ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin akabinde 7’nci sırada konumlandı.
BİLGİ VE İRTİBAT TEKNOLOJİLERİ İHRACATI YÜZDE 15 YÜKSELDİ
Ticari hizmetlerde dış ticaret geçen 2 yıl boyunca yüzde 7,7 artarak güçlü yükselişini sürdürdü.
Dünya genelinde geçen yıl toplam 5,6 trilyon dolar düzeyinde hizmet ticareti gerçekleştirilirken, Amerika bu alandaki dış ticarette önder ülke pozisyonunda oldu. Çin ise kelam konusu devirde bedel bazında hizmet ihracatını yıllık yüzde 17 artırarak önder ihracatçı ülke oldu.
Ticari hizmet alanında dünya ihracatında 2008’den bu yana yüzde 46’lık artış yaşanırken, hizmet ihracatındaki yıllık artış oranı ortalama yüzde 3,9 seviyesinde gerçekleşti.
Dünya genelinde bilgi ve irtibat teknolojileri, ihracatını yüzde 15 artırarak hizmet ticaretinde yıllık bazda en fazla artış gösteren bölüm oldu.
BU YILA AİT BEKLENTİLER
Rapora nazaran, dünya ekonomilerinin öncü bilgileri ve ticaret istatistiklerine bakıldığında bu yılın birinci yarısında dış ticaretteki zayıflamanın sürdüğü görülüyor.
Öte yandan, geçen yılın ortasında ekonomik büyümenin beklenin altında gerçekleşmesiyle hükümetler ve merkez bankaları daha genişleyici para siyasetleri benimsedi. Bunun da tesiriyle bu yılın birinci çeyreğinde öncü ülkelerin ulusal gelirlerinde artış görüldü, lakin bunun bu halde devam edip etmeyeceği ilerleyen vakitlerde görülecek.
Bu yıla ait dış ticaret beklentilerinin ise yıl sonuna kadar sürdürülebilir bir ulusal gelir büyümesinin sağlanıp sağlanamayacağına bağlı olduğu tabir ediliyor.
Ticaret tansiyonlarının daha da artmasının ise ticaretin ve ulusal gelir büyümesini raydan çıkarabilecek tesir oluşturabileceği üzerinde duruluyor.