Papanikolaou, rahim ağzı kanseri hadiselerini önlemek için geliştirdiği metotla, sitopatoloji (hastalıkları bulmak için hücrelerin incelenmesi) alanında ihtilal yaratmıştı.
Pap smear denilen usul sayesinde vajinadan alınan sıvı mikroskopla incelenerek kansere dönüşebilecek hücresel değişiklikleri kolaylıkla saptamak mümkün oldu.
13 Mayıs 1883’te Yunanistan’ın Eğriboz Adası’nda doğan Papanikolaou, tıp okuluna başladığında daha 15 yaşındaydı.
Birinci Balkan Savaşı’nda orduya askeri hekim olarak dayanak verdi.
1910’da Münih Üniversitesi’nde doktorasını bitirip üç yıl sonra eşi Andromahi Mavrogeni ile birlikte ABD’ye göç etti.
Ancak ne o, ne de eşi İngilizce biliyordu. Ceplerindeki 250 dolar iddialara nazaran fakat ülkeye girmelerine yetecek ölçüdeydi.
Papanikolaou, evvel halı dükkanında çalışmayı denedi, sonra eski tutkusu olan kemana geri dönerek restoranlarda çalmaya başladı. Karısı haftada 5 dolara düğme dikiyor, zar sıkıntı geçiniyorlardı.
Bir yıl süren sancılı süreçten sonra Cornell Üniversitesi’nde iş bularak tıp dünyasına geri döndü.
Eşi Andromachi ile birlikte üniversitede bayan üreme sistemindeki kanser olayları üzerine araştırmalar yürütmeye başladı.
Andromachi bazen denek, bazen de asistan olarak ona takviye verdi.
Google’ın Doodle’ının altına not düştüğü biyografiye nazaran çift, bir küme yakın arkadaşından denek olmalarını isteyerek Papanicolaou testini geliştirmeye başladı, hatta deneyler sırasında karısının bir arkadaşının rahim ağzı kanserini teşhis etti.
Papanikolaou rahim ağzından alınan sıvı mikroskopta incelenerek kanserin teşhis edilebileceğini 1928’de keşfetse de, bilim dünyası ona kuşku ile baktı ve araştırması fakat 1943 yılında yayımlanabildi.
“Papanikolaou yöntemi” olarak da anılan Pap smear, ucuz ve kolay bir formül olarak dünyada giderek yayıldı.
Modern rahim ağzı kanseri taramalarının da temelini oluşturdu.
Smear testleri günümüzde jinekolojik muayenelerin en temel evrelerinden biri.
Öte yandan Papanikolaou’nun yüzü 1995-2001 yılları ortasında 10 bin Yunan Drahmisi kıymetindeki banknotlarda, bir devir de ABD’nin posta pullarında yer aldı.
150’den fazla akademik yayında imzası olan Papanicolaou, hayatı boyunca pek çok ödül ve onur dokümanına lâyık görüldü.
Papanicolaou, 18 Şubat 1962’de kalp yetmezliği ve akciğer ödemi nedeniyle hayatını kaybetti.
Dünyada milyonlarca bayanın yaptırdığı Pap testinin, kanser olaylarını yaklaşık yarı yarıya düşürdüğü varsayım ediliyor.