Hazine ve Maliye Bakanlığınca, Türkiye hakkında memleketler arası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s tarafından verilen not indirim kararının, Türkiye iktisadının temel göstergeleriyle bağdaşmadığı belirtilerek, “Bu nedenle kuruluşun tahlillerinin nesnelliği ve tarafsızlığı açısından soru işaretleri yaratmaktadır.” sözü kullanıldı.
Bakanlıktan yapılan açıklamada, Moody’s’in not indirim kararı değerlendirildi.
Kararın Türkiye iktisadının temel göstergeleriyle bağdaşmadığı, bu nedenle kuruluşun tahlillerinin nesnelliği ve tarafsızlığı açısından soru işaretleri yarattığı belirtildi.
Moody’s’in yaptığı değerlendirmede, Türkiye’nin borçlarının rezervlerinden 2,6 kat fazla olduğunun vurgulandığına işaret edilen açıklamada, “Bu oran, Moody’s’in bizden daha üstte notlandırdığı kimi gelişmekte olan ülkelerde dahi bizim çok üzerimizdedir. Ayrıyeten, kısa vadeli dış borcun yaklaşık yarısı da bankacılık kesimine ilişkin olup Türk bankaları ve Türk gerçek bölümü, Türkiye’ye ait algının epeyce makûs olduğu, CDS spreadlerinin çok yükseldiği Ağustos-Eylül 2018’de dahi borçlarını yenileyebilmişlerdi.” tabirlerine yer verildi.
Bu yılın birinci çeyreğinde de borç çevirme oranının bankacılık bölümü için yüzde 128, gerçek dal için yüzde 165 seviyesinde gerçekleştiği bildirilerek, döviz rezervlerine ait milletlerarası seviyede üzerinde mutabakata varılmış bir ölçüt bulunmamasına karşın Dünya Bankası datalarına nazaran son 5 yıllık ortalamalara bakıldığında Türkiye’nin ithalat üzerinden ölçülen rezerv yeterliliğinin Türkiye ile benzeri olarak tanımlanabilecek gelişmekte olan Avrupa ülkelerine yakın seyrettiği vurgulandı.
Açıklamada, ekonomik kırılganlıklar değerlendirilirken dikkate alınması gereken bir başka ögenin da ekonomik aktörlerin borçluluk seviyesi olduğu belirtilerek şunlar kaydedildi:
“Türkiye, hem toplam iktisat hem de her bir ekonomik aktör seviyesinde bakıldığında epey güçlü bir performans göstermektedir. 2018 yılı sonu prestijiyle gelişmekte olan piyasa ekonomilerinin ortalama toplam borcunun GSYH’ye oranı yüzde 212,6 olarak gerçekleşirken, bu oran Türkiye’de yüzde 156,8’dir.
Benzer formda Türk kamu kısmının borçlarının GSYH’ye oranı yüzde 33,6 seviyesinde seyrederken, gelişmekte olan piyasalar ortalaması yüzde 49,7’dir. Türk hane halklarının borç yükü GSYH’nin yüzde 14,7’si iken gelişmekte olan piyasalar ortalaması yüzde 37,6’dır.”
Finansal kesimin borç yükünün GSYH’nin yüzde 33’ü düzeyinde bulunduğu bildirilen açıklamada, şu değerlendirmelerde bulunuldu:
“Buna karşılık yükselen piyasa ortalaması yüzde 33,6 olarak gerçekleşmiştir. Gerçek dalımızın toplam borcu GSYH’mizin yüzde 75,5’i iken gelişmekte olan piyasalar ortalaması yüzde 91,7 seviyesindedir. Tüm bu bilgilerin yanında kamu bankalarının tekrar sermayelendirilmesinin tamamlanması, ödemeler istikrarında ithalat düşüşü ve ihracatta yaşanan artışla sağlanan düzelmenin gerçek olarak döviz muhtaçlığını ortadan kaldırması, İVME paketiyle birlikte ihracata yönelik firmalarımızın finansmana erişiminin kolaylaştırılması ve başka ıslahat ajandasının kararlılıkla uygulanması, enflasyonda sağlanan düşüş trendi, artan turizm gelirleri, Adalet Bakanlığımızın Yargı Islahatı Strateji Dokümanı ve bunun üzere pek çok olumlu gelişmenin de göz gerisi edildiğini üzülerek görmekteyiz. Olağan şartlarda açıklamaya gerek bile duymadığımız ‘kurumların bağımsızlığı’ ve ‘serbest piyasa’ konusu da kredi derecelendirme kuruluşunca haksız bir biçimde ele alınmıştır.”
Merkez Bankası bağımsızlığına ve Merkez Bankasının izlediği siyasetlere ait olarak Türkiye’nin, sabit kur rejiminin ve bağımsız olmayan para siyasetinin olumsuz sonuçlarını 2001 kriziyle çok ağır bir biçimde deneyimlediği belirtilerek, 2003’ten beri uygulanan iktisat siyasetlerindeki temel ögenin, her şartta hür piyasa iktisadının gerekleriyle uyumlu hareket etmek olduğu vurgulandı.
Açıklamada, bugün de dalgalı döviz kuru, sermaye akımlarının hürlüğü ve girişimciliğin teşvik edilmesinin, iktisat siyasetlerinin merkezinde yer aldığı, bunun aksinin Türkiye Cumhuriyeti için ne bugün ne de yarın asla kelam konusu olmayacağı kaydedildi.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s, Türkiye’nin uzun devir kredi notunu “Ba3″ten “B1’e düşürdü, görünümü de “negatifte” tuttu.
Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşu Moody’s tarafından verilen karara ait basın açıklaması pic.twitter.com/NakTHJr0DR
— T.C. Hazine ve Maliye Bakanlığı (@HMBakanligi) 14 Haziran 2019