İran Ulusal Güvenlik Yüksek Kurulu Genel Sekreteri Ali Şemhani, nükleer muahedeyi tek taraflı sürdürmeyeceklerini ve mutabakattaki taahhütlerin kademeli azaltılması kararının İran’ın “değişmez stratejisi” olduğunu söyledi.
İran resmi ajansı IRNA’nın haberine nazaran, Şemhani ile Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un üst seviye danışmanı Emmanuel Bonne, başşehir Tahran’da nükleer muahedeyi görüştü.
ABD’nin mutabakattan tek taraflı çekilmesinden sonra İran’ın bir yılı aşkın müddettir muahedeyi tek başına sürdürdüğünü ve Avrupa’nın bu süreyi değerlendiremediğini söz eden Şemhani, “İran’ın kesin kararı, öteki tarafların nükleer mutabakattaki yükümlülüklerini yerine getirdiği ölçüde taahhütlerini yerine getirmektir. Muahedeyi tek taraflı sürdürme devri sona erdi.” dedi.
Talepleri karşılanıncaya kadar nükleer mutabakattaki taahhütlerin kademeli azaltılmasının İran’ın “değişmez stratejisi” olacağını belirten Şemhani, bununla ilgili adımların muahedenin 26 ve 36’ncı hususlarına dayanarak atıldığını tabir etti.
Avrupa ülkelerinin ABD’nin tek taraflı siyasetine karşı etkisizliğini eleştiren Şemhani, “ABD, Avrupa’nın bağımsızlığını da rehin almış durumda. Avrupa Birliği ülkeleri, bağımsızlıklarını korumak için ABD’nin tek taraflı siyasetlerine karşı durmalıdır. ” değerlendirmesinde bulundu.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron’un Danışmanı Bonne ise Tahran ile Washington ortasında ara bulucu rolüyle ya da ABD’nin iletisini taşımak için Tahran’a gelmediğini belirtti.
Macron’un nükleer muahedeyi korumak ve gerginliği azaltmak için çalıştığını aktaran Bonne, “Emmanuel Macron, ABD’nin İran’a karşı ekonomik savaşında ateşkes sağlayabilmek için ortak teşebbüslerde bulunuyor ve bu teşebbüslerin artan tansiyonları azaltacağına inanıyor.” tabirlerini kullandı.
İRAN AVRUPA İLE PETROL TİCARETİNİ SÜRDÜRMEK İSTİYOR
ABD idaresi, geçen yıl mayıs ayında 2015’te imzalanan nükleer muahededen çekilerek, İran’a yönelik yaptırımları tekrar uygulamaya başlamıştı.
İran da 8 Mayıs 2019’da muahedenin taraflarına çıkarlarının korunması davetinde bulunmuş aksi takdirde mutabakattaki taahhütlerini sonlandıracağını açıklamıştı. Tahran idaresi, kısa mühlet evvel de mutabakatta belirtilen uranyum zenginleştirme oranını aştığını duyurmuştu.
Washington’un mutabakattan çekilmesinin akabinde Tahran idaresini nükleer mutabakatta tutmak isteyen Almanya, İngiltere ve Fransa, İran’la ticareti kolaylaştırmak ve Avrupalı şirketleri ABD’nin yaptırımlarından korumak için ocak ayında INSTEX isminde özel bir ödeme sistemi kurmuştu. İlaç ve besin ticaretini kapsayan INSTEX’te birinci süreç iki hafta evvel yapılmıştı. İran, ödeme sisteminin petrol ticaretini de kapsamasını istiyor.