AMERİKAN Wall Street Journal gazetesi, Birleşik Krallık (İngiltere) ve Avrupa Birliği’nin (AB) Brexit uyuşmazlığının Kuzey İrlanda’da geçmişte olduğu üzere yeni bir terör dalgasının yayılması kaygısı yarattığını yazdı. AB’nin Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti ortasında hudut olmaması talebi, İngiliz parlamentosu tarafından kabul edilmiyor. Gazeteye konuşan İrlandalılar ise Londra’daki siyasetçilerin ‘sahadaki gerçekleri’ anlayamadığını, İngiltere’nin hudut denetimlerindeki ısrarının Kuzey İrlandalı milliyetçi kümelerin hücuma geçmesine neden olabileceğini söylüyor. 2016 yılında Kuzey İrlanda referandumda değerli oranda Brexit’e karşı çıkmıştı. Artık ise AB ile İngiltere ortasındaki mümkün bir Brexit muahedesinin son tarihi olan 31 Ekim’i merakla bekliyorlar.
GELENEKSEL DÜŞMANLIKLAR
Kuzey İrlandalı mühendis Brian Dughaill, Londra’daki idarenin gerçek sorunu manaya konusunda zorlandığını ve empati eksikliği yaşadığını söylüyor. Duhaill, Kuzey İrlanda ile İrlanda Cumhuriyeti ortasında fiziki bir hudut olmasının eskisi üzere İrlanda’yı ikiye böleceğine ve klasik düşmanlıkları uyandırabileceğine dikkat çekiyor. WSJ’ye konuşan Dughaill’in babası 63 yaşındaki Patsy Doyle ise gençliğinde yaşadığı trajik şiddet olaylarını oğlunun da deneyim etmesini asla istemediğini söylüyor. 18 yaşındaki Adam Flanagan 2016’daki referandum sürecinde Brexit’i desteklediğini fakat Brexit’in Birleşik Krallık’ın bütünlüğü için bir tehdit olduğunu anlayınca ikinci bir referandum düzenlenmesi için yapılan siyasi kampanyalara katıldığını belirtti.
SALDIRILAR OLURSA
Kuzey İrlanda, mensubu olduğu Birleşik Krallık’ın AB üyesi olması nedeniyle İrlanda ile şu anda fiziki bir hududa sahip değil. K. İrlanda Polis Departmanı da hududa gümrük denetim noktaları konulması durumunda bunların ‘milliyetçi teröristler’ tarafından maksat alınabileceği ikazında bulunuyor. Çoğunluğu Katolik olan İrlandalılar, çoğunluğu Protestan olan Kuzey İrlanda’nın Birleşik Krallık’tan ayrılmasını savunuyor.
İngiltere eski Başbakanı Theresa May’in AB ile mutabakata vardığı Brexit muahedesinde yer alan backstop (tedbir) hususu, Kuzey İrlanda ile AB üyesi İrlanda ortasında fiziki hududun bulunmamasını talep ediyordu. Lakin bu metin üç sefer parlamentoda reddedildi. Zira İngiltere, İrlanda ile sonun olmamasını egemenliğine yönelik bir ihlal olarak görüyor. Lakin asıl büyük kaygı Kuzey İrlanda’nın fiili olarak İrlanda Cumhuriyeti’nin kesimi haline gelmesi…
JOHNSON’A MACRON FRENİ: TEKRAR MÜZAKERE YOK
ÜLKESİNİN Avrupa Birliği’nden ayrılmasını (Brexit) mevcut Çekilme Anlaşması’nı değiştirerek sağlama maksatlı temaslarını sürdüren İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Almanya Başbakanı Angela Merkel’in akabinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un konuğuydu. Johnson, 30 gün içinde bir tahlil bulunabileceğini söyleyen Merkel ile görüşmesinden cesaretlendiğini söylerken Macron daha az optimist bir profil çizerek tekrar müzakerenin kelam konusu olmadığı bildirisi verdi. Johnson stratejisini İrlanda ile Kuzey İrlanda ortasında fiziki hudut oluşmasını engellemek gayesiyle daha yeterli bir tahlil bulunana dek İngiltere’yi AB ile gümrük birliğinde tutacak, Kuzey İrlanda’nın da Ortak Pazar kurallarına bağlı kalması sonucunu doğuracak önlem hususunun (backstop) iptali üzerine kurmuş durumda. Lakin somut bir alternatif sunmadığı için bu yaklaşım ne AB ne de Fransa tarafından kabul ediliyor.?Güven ÖZALP / BRÜKSEL
‘HAYIRLI CUMA’ TEHLİKEDE
İrlanda adasındaki çatışmaları sona erdiren 1998 tarihli Güzel Cuma (Belfast) Mutabakatı, İrlanda Cumhuriyeti ve Kuzey İrlanda’nın ortak bir ekonomik pazarda yer almasını, özgür sirkülasyonu ve çalışmayı sağlamıştı. Mutabakat, Kuzey İrlanda’da bugün yürürlükte olan bölgesel idarenin temelini oluşturuyor. İngiltere’nin Brexit kararı ve hudut denetimindeki ısrarı mutabakatın kazanımları riske atıyor. İngiltere bu nedenle hem AB’yi, hem Kuzey İrlanda’yı hem de İrlanda Cumhuriyeti’nin mutlu edecek bir muahede bulmak zorunda.