TANAP’ta birinci adım, Türkiye-Azerbaycan ortasında 24 Aralık 2011’de imzalanan mutabakat zaptı ile atıldı. Bu kapsamda Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Petrol Şirketi (SOCAR) tarafından TANAP Doğalgaz İletim AŞ kuruldu. Şirket, TANAP’ın tasarımı, inşaatı ve işletilmesini tamamlamak üzere proje sahibi olarak yetkilendirildi.
Projenin türel altyapısı 26 Haziran 2012’de İstanbul’da Türkiye ve Azerbaycan ortasında imzalanan hükümetler ortası muahede ve “Ev Sahibi Hükümet Anlaşması” ile oluşturuldu. Kelam konusu Konut Sahibi Hükümet Muahedesi, 10 Eylül 2014’te TBMM tarafından onaylandı.
Toplam uzunluğu 3 bin 500 kilometre olan ve Güney Gaz Koridoru’nun en büyük kısmını oluşturan bin 850 kilometrelik dev boru çizgisinin temel atma merasimi Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev’in iştirakiyle 17 Mart 2015’te Kars’ta gerçekleştirildi.
TANAP’ın Türkiye-Gürcistan hududunda Ardahan’ın Posof ilçesi Türkgözü köyünde başlayan seyahati, Kars, Erzurum, Erzincan, Bayburt, Gümüşhane, Giresun, Sivas, Yozgat, Kırşehir, Kırıkkale, Ankara, Eskişehir, Bilecik, Kütahya, Bursa, Balıkesir, Çanakkale, Tekirdağ ve Edirne olmak üzere 20 vilayet ve 67 ilçeden geçerek Türkiye-Yunanistan hududunda sona eriyor.
Toplam kapasitesi 16 milyar metreküp olan boru sınırının, Türkiye-Gürcistan hududunda başlayan ve Eskişehir çıkış istasyonuna ulaşan Faz 0 kısmında birinci test gazı 23 Ocak 2018’de basıldı. Faz 0 kısmının resmi açılışı ise 12 Haziran 2018’de Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Azerbaycan Cumhurbaşkanı Aliyev’in katıldığı merasimle Eskişehir’de gerçekleştirildi. Resmi açılışın akabinde, 30 Haziran’da ticari operasyon faaliyetine başlandı.
2021’DE MAKSAT 6 MİLYAR METREKÜP
Projenin en ağır periyodunda 13 bin kişi istihdam edilirken, 82 milyon adam/saat iş yapıldı ve 175 milyon kilometre yol katedildi.
Güney Gaz Koridoru’nun (SGC) yüzde 51, BOTAŞ’ın yüzde 30, BP’nin yüzde 12 ve SOCAR Türkiye’nin yüzde 7’lik payının bulunduğu TANAP’ın bin 110 metrelik Sakarya geçişi, Avrupa’nın en uzun ırmak geçişli boru çizgisi projesi oldu.
Yatırım maliyeti 40 milyar dolar olan Güney Gaz Koridoru projesinin 7 milyar dolarlık kısmını oluşturan TANAP’tan, birinci yılda 1,8 milyar metreküp gaz Türkiye’ye ulaştırıldı.
Boru çizgisinden Türkiye’ye gelen gaz ölçüsünün 2021’de 6 milyar metreküpe ulaşması planlanıyor.
Kalan 10 milyar metreküp doğal gaz ise Trans Adriyatik Boru Çizgisi (TAP) ile Avrupa’ya gönderilecek. TANAP, Türkiye-Yunanistan hududunda TAP ile birleştikten sonra Arnavutluk ve Adriyatik Denizi’ni geçerek İtalya’ya uzanacak. Azeri gazının 2020’de Avrupa piyasalarına ulaşması öngörülüyor.
“BÜYÜK BİR ÇALIŞMAYA İMZA ATTIK”
TANAP Genel Müdürü Saltuk Düzyol, AA muhabirine, Türkiye ve Azerbaycan iş birliğinin başarılı projelerinden olan TANAP’ı rastgele bir olumsuzluk yaşamadan, planladığı vakitte tamamlamış olmanın gururunu yaşadıklarını lisana getirdi.
Uluslararası standartlara uygun olarak yürüttükleri çalışmalarını, planlanan formda, proje takvimine uygun olarak tamamladıklarını kaydeden Düzyol, “Türkiye’yi doğudan batıya geçen bin 850 kilometrelik güzergah boyunca çok farklı coğrafik ve iklim şartlarında çalışarak, geçtiğimiz her noktada beşere ve etrafa hürmet yaklaşımıyla büyük bir çalışmaya imza attık.” dedi.
Düzyol, Avrupa’ya gaz sevkiyatı için gerekli olan Faz 1 kısmının inşaat çalışmalarının da tamamlandığını aktardı.
Düzyol, Faz 1’de bu yıl nisan ayında başladıkları sınır dolumu çalışmalarında sona yaklaştıklarını söz ederek, “Hat dolum gazının haziran ayı ortasında Ölçüm İstasyonu 4’e ulaştırılması planlanıyor. Bu kısma ait toplam ilerleme oranı yüzde 99 düzeyinde.” diye konuştu.