Gökçeada Devlet Hastanesinde 15 yıldır vazife yapan Uzman Dr. Hakan Eyi, birkaç sene evvel lavanta konusunda araştırma yapmaya başladı.
Adanın özgün şartlarına uygun tarım arayışındayken, lavanta tarımının daha uygun olduğunu belirleyen Eyi, Şirinköy’deki 20 dekarlık yerde üretime geçti.
Lavantaları çiçeklenip işlenmeye hazır hale geldikten sonra birinci hasadını bu yıl yapan Eyi, 100 kilogram İngiliz tipi lavantadan 1 litre yağ çıkardı. Eyi’nin akabinde adada yerlerini tesis eden iki teşebbüsçü daha lavanta üretiyor.
Hakan Eyi, AA muhabirine, bu sene prestijiyle randıman almaya başladıkları lavantaların hasadını yaptıklarını söyledi.
Lavantanın olağanda denize bu kadar yakın ve düşük rakımda yetişmeyen bir bitki olduğunu belirten Eyi, şöyle devam etti:
“Uzun müddet ‘Acaba randıman alabilecek miyiz?’ diye düşündük. Cinslerini araştırdık. Türkiye’de ekonomik olarak daha bedelli, daha kaliteli yağ veren
İngiliz lavantasının üretimi noktasında birinci adımı atanlardan biri olduk. Isparta’da lavanta üretildiği aslında birçok kişi tarafından biliniyor ancak oradaki
üretilen lavanta melez lavantadır. Mali bedeli daha düşük. Münasebetiyle her şeyden evvel yanlışsız bir ziraî yaklaşım benimsemek istedik. Gerçek cinsi bulduk, bunun burada yetişip yetişemeyeceğini saptamak için deneme üretimi yaptık. En son kademede artık yeni tarlanın fidelerini kendimiz ürettik.
Şu anda 30 dekar lavantamız var, bunların 20 dekarı çiçeklenecek yaşta. Emelimiz bu alanda 100 dekar lavantaya ulaşmak. Bu bizim kısa vadeli
amacımız lakin asıl gayemiz adada lavantanın yaygınlaşması, üretilir hale gelmesi. Bu ada için bilhassa değerli olduğunu düşünüyorum zira tarım yaparken iş gücü meselesinin olduğu bir yer burası. Lavanta fazla personellik istemeyen, susuz yapılabilen bir tarım. Bu da Gökçeada’nın yamaç yerleri için avantajlı.”
“20 DEKARDAN YILLIK 80-100 BİN LİRA KAZANABİLİRSİNİZ”
Adada kendisinden öbür iki kişinin daha lavanta ürettiğini aktaran Eyi, bunun bir defa tesis edilen, tarlasının uygun bakılması halinde de 20 yıl eser alınabilen, hasat ve bakım maliyetleri düşük bir bitki olduğunu lisana getirdi.
Lavantanın bir hastalığının olmadığını, gübre muhtaçlığının bulunmadığını vurgulayan Hakan Eyi, yalnızca hasat edilmesinin kâfi olduğunu anlattı.
Eyi, 1 dekardan hasat edilen 500 kilogram lavantadan 5 ila 7,5 litre yağ çıktığı bilgisini vererek, “Şu anda İngiliz lavantası yağının litresi 100 avrodan satılıyor. 1 dekardan 6 litre aldığınız takdirde 600 avro kazanırsınız yani bugünkü parayla 5 bin lira civarında. 1 dekardan 4-5 bin lira kazanırsınız.
20 dekar toprakta lavantanız varsa bir çiftçi olarak kazanacağınız para yıllık 80-100 bin lirayı bulur hatta geçebilir. Bu da hiçbir tarım eserinin bu kadar az emekle getirmesi mümkün olmayan bir sayıdır.” sözlerini kullandı.
“GÖKÇEADA FARKLI BİR UNVANA DAHA KAVUŞUYOR”
Gökçeada Belediye Lideri Ünal Çetin de yıllardır Kuzey Ege’nin en kıymetli turizm destinasyonlarından biri olan adanın, lavanta üretiminin yaygınlaştırılmasıyla farklı bir unvana kavuşacağını tabir etti.
Adanın geçim kaynaklarının turizm ve tarım olduğunu anımsatan Çetin, tarım konusunda değerli bir adım attıklarını, üretimin sonunda hasadına şahit oldukları lavanta ile Gökçeada’nın tekrar bir ivme kazandığını bildirdi.
Çetin, “Bu da adamız için yeni bir unvan demek. Önümüzdeki süreçte Gökçeada’yı tahminen de ‘lavanta adası’ olarak anacağız. Burada üretilen lavantaların yağlarını dünyanın dört bir yanına göndereceğiz. Türkiye’nin en batısında, bu güzide kara kesiminde yeni bir marka yaratmış olacağız.” değerlendirmesinde bulundu.
Gökçeada’da tarım ve turizmi birlikte yürütmenin yanı sıra yerinde tüketimi destekleyen tesislerin bulunmasını istediklerini anlatan Çetin, şöyle konuştu:
“Burada yapılan lavanta üretiminin artarak devam etmesini istiyoruz. Endemik ve aromatik bitkiler konusunda Gökçeada tahminen de kıymetli bir merkez olacak gelecek süreçte. Bu manada adayı argümanlı bir noktaya ulaştırmak için lokal idare olarak bu tıp üretimi ve üreticileri destekliyoruz. Şu anda üreticilerimizi en çok zora sokan nokta, lavanta fidelerinin yüksek fiyatı. Bunun da kısa vadede aşılacağını düşünüyorum. Bu üretim Gökçeada’nın turizmine de büyük katkı sağlayacak. İnsanların lavanta bahçelerinde fotoğraf çektirdiklerini, hasatlara katıldıklarını görüyoruz. Bu çok değerli. Memleketler arası alanda kabul edilen bir eser olması hasebiyle tüm üreticilerin pazar sorunu olmadan gelir elde edebilecekleri bir eser olarak hepimize katkı sunacak.”