SON 5 yıldır büyüyen ve Türkiye için hayati kıymet taşıyan yenilenebilir güç yatırımları finansman ile işletme maliyetlerinin artmasından ötürü rotasını diğer pazarlara çevirdi. Bilhassa güneşteki kapasite sorunu ve ihale süreçlerindeki belirsizlikler yurt içindeki yatırımcının ucuz finansman maliyeti ve yüksek devlet dayanaklarının olduğu Afrika, Ukrayna ve bilhassa Balkan ülkelerine gitmesine neden oluyor.
YÜKSEK DAYANAK VAR
Yenilenebilir güç dalındaki son durumu Hürriyet’e kıymetlendiren Güneş Gücü Yatırımcıları Derneği (GÜYAD) Lideri Cem Özkök, “Bundan 5 yıl önceye gittiğimizde Türkiye güneş ve rüzgarda süratli bir yatırım sürecine girmişti. Lakin iktisattaki dalgalanma son 1 yılda güç kesiminin tümünü etkiledi. Yatırımlar durdu. Yeni adımlar atılmıyor. Meğer yenilenebilir güç kesiminin sürdürülebilir bir yapıda olması ülke iktisadı için çok değerli. Hem ekonomik kurallardaki bozulma hem de maliyetlerin artması yerli yatırımcıların daha kolay yatırım yapacakları Afrika, Balkanlar ve Ukrayna üzere pazarlara gitmesine neden oluyor. Buradaki bilgi birikimini yatırımlar artık devlet dayanaklarının çok yüksek olduğu bu ülkelerde kullanıyor. Son vakitler çok sayıda Türk şirketi bilhassa Baklanlara gitmeye başladı. Yatırımcı, yatırım kararını verdikten sonra fizibilitesine tesir edecek her hangi bir mevzuatsal değişikliğin olmamasını istiyor. EBRD ve IFC (Uluslararası Finans Kurumu) üzere kuruluşlar tarafından verilen ucuz kredilerin yerli katkı pürüzüne takılmaması da yatırımcıların tercihlerinde büyük rol oynuyor” dedi.
Yatırımların yurtdışında öbür pazar arayışına girmesindeki en temel etkenin Türkiye’deki kapasite sorunu ve ihale süreçlerindeki belirsizlik olduğuna değinen Özkök, “Bu belirsizlikte güneş yatırımcısının önündeki en büyük mahzur. Ayrıyeten yeni kapasite sorunu da güneş alanında yapılacak yatırımların önünde bir duvar olarak duruyor” dedi.
TÜRKİYE ŞAMPİYON OLUR
SON periyotta çıkarılan yönetmeliklerle mahsuplaşma üzere meselelerin tahlile kavuşturulduğunu belirten Özkök,”Bu değişikliklerle çatılara yapılan yatırımlarda artış olacak. Bilhassa büyük güç muhtaçlığı duyan OSB’ler süratle fizibilite çalışmalarını yapıp çatılarına güneş panellerini yerleştirecek. Fakat dalın genelinde bir plansızlık hakim. Kapasitenin optimum halde kullanılması için bir plan, program gerekiyor. Yatırımlar yapıldıktan sonra yatırımcıyı olsuz etkileyecek mevzuat değişikli olmaması gerekiyor. Kendi yerinde yatırım yapacak yatırımcılara gerekli imkan sağlanırsa Türkiye güneşte şampiyon olur” tabirlerini kullandı.